Η ουσία των νόμων

του Πάσχου Μανδραβέλη

Καθημερινή
13 Φεβρουαρίου 2011

Οι χρυσαυγίτες με τους αριστεριστές έχουν ακραίες, αλλά και αντίθετες απόψεις. Οι πρώτοι ζητούν να απελαθούν όλοι οι μετανάστες και οι δεύτεροι να νομιμοποιηθούν όλοι. Η διαφορά των απόψεών τους είναι χαοτική.

Η επίλυσή αυτής της διαφοράς έχει δύο δρόμους. Η μία είναι να σφαχτούν (κάτι που επιχειρούν πολλάκις στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα) και στο τέλος να κερδίσουν εκείνοι που έχουν τα πιο γυμνασμένα μπράτσα. Αυτό γινόταν στο μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας, εξουσίαζαν κι επέβαλλαν τις απόψεις τους εκείνοι που είχαν τη μεγαλύτερη δύναμη. Στη Γερμανία του Μεσοπολέμου, για παράδειγμα, συγκρούσθηκαν στους δρόμους οι δύο ακραίες απόψεις. Απέναντι στους μελανοχιτώνες των ναζί ήταν οι ερυθροχιτώνες των κομμουνιστών. Σφάχτηκαν για μια δεκαετία, περίπου, και στο τέλος κέρδισε ο Χίτλερ με καταστροφικά για τη Γερμανία και τον κόσμο αποτελέσματα.

Ο δεύτερος δρόμος είναι του δημοκρατικού κανόνα. Συζητούνται εξαντλητικά τα θέματα, οι άνθρωποι ψηφίζουν και στο τέλος όλοι -ακόμη κι εκείνοι που διαφωνούν- υποτάσσονται στον κανόνα της πλειοψηφίας. Αυτόν που ονομάζεται νόμος.

Ο δημοκρατικός κανόνας έχει μειονεκτήματα. Κατ’ αρχήν είναι χρονοβόρος. Οι αποφάσεις που προκύπτουν έπειτα από συζήτηση καθυστερούν σημαντικά σε σχέση με τις αποφάσεις εκείνου που έχει τα πιο γυμνασμένα μπράτσα. Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι τα αποτελέσματά του δεν είναι ποτέ και για κανέναν τέλεια. Οι νόμοι για να κερδίσουν την πλειοψηφία χρειάζονται συμβιβασμούς. Κάθε συμβιβασμός αναγκαστικά μάς απομακρύνει από το ιδανικό της τελειότητας, που καθένας ξεχωριστά έχει στο μυαλό του.

Επειδή οι νόμοι ποτέ δεν είναι τέλειοι, ο δημοκρατικός κανόνας προβλέπει διαδικασίες αλλαγής των. Είτε διά του Κοινοβουλίου, δηλαδή τη δημιουργία νέας πλειοψηφίας είτε διά των δικαστηρίων.


Περισσότερα