Saturday, February 26, 2011

Jury Nullification Advocate Is Indicted

New York Times
February 25, 2011

Julian P. Heicklen sat silent and unresponsive as his bail hearing began one day recently in federal court in Manhattan; his eyes were closed, his head slumped forward.

“Mr. Heicklen?” the magistrate judge, Ronald L. Ellis, asked. “Mr. Heicklen? Is Mr. Heicklen awake?”

“I believe he is, your honor,” a prosecutor, Rebecca Mermelstein, said. “I think he’s choosing not to respond but is certainly capable of doing so.”

There was, in fact, nothing wrong with Mr. Heicklen, 78, who eventually opened his eyes and told the judge, “I’m exercising my Fifth Amendment right to remain silent.”

Indeed, it was not his silence that landed Mr. Heicklen, a retired Pennsylvania State University chemistry professor, in court; it was what he had been doing outside the federal courthouse at 500 Pearl Street.

Since 2009, Mr. Heicklen has stood there and at courthouse entrances elsewhere and handed out pamphlets encouraging jurors to ignore the law if they disagree with it, and to render verdicts based on conscience.

That concept, called jury nullification, is highly controversial, and courts are hostile to it. But federal prosecutors have now taken the unusual step of having Mr. Heicklen indicted on a charge that his distributing of such pamphlets at the courthouse entrance violates the law against jury tampering. He was arraigned on Friday in a somewhat contentious hearing before Judge Kimba M. Wood, who entered a not guilty plea on his behalf when he refused to say how he would plead. During the proceeding, he railed at the judge and the government, and called the indictment “a tissue of lies.”

Mr. Heicklen insists that he never tries to influence specific jurors or cases, and instead gives his brochures to passers-by, hoping that jurors are among them.

But he feels his message must be getting out, or the government would not have brought charges against him.

“If I weren’t having any effect, would they do this?” said Mr. Heicklen, whose former colleagues recall him as a talented and unconventional educator. “You don’t have to be a genius to figure this thing out.”

More

Friday, February 25, 2011

Professors ask Congress for an ethics code for Supreme Court

Washington Post
February 24, 2011

A group of more than a hundred law professors from across the country has asked Congress to extend an ethical code of conduct to the Supreme Court - for the first time - and clarify when individual justices should step away from specific legal cases.

The group's appeal on Wednesday, in a letter to the House and Senate Judiciary committees, comes after recent controversies involving travel and appearances at political events by several Supreme Court justices, including Clarence Thomas and Antonin Scalia. Rep. Christopher S. Murphy (D-Conn.) said he plans to introduce legislation that addresses the issue.

Thomas and Scalia have been criticized by a public interest group for attending private political meetings sponsored in January 2007 and 2008 by David and Charles Koch, conservative billionaires who made large contributions during last year's election and have financially backed the tea party movement.

Precisely what happened at those meetings remains unclear, but neither of the justices' routine financial disclosures mentioned that the Kochs had organized the events. Supporters of reform say that would change if the same ethics rules that applied to lesser judges were applied to the Supreme Court.

The Kochs own oil, gas and paper businesses involved in hundreds of legal cases in federal court. The nonprofit group Common Cause has complained that the controversial Citizens United v. Federal Election Commission decision on campaign financing last year - on a narrow majority backed by Thomas and Scalia - opened the door to heightened corporate contributions from the Koch empire.

More

Read the Letter

Tuesday, February 22, 2011

Huck and Jim and Law

by Eric A. Posner

New Republic

February 21, 2011

There is a story about the University of Chicago economist who complained in a seminar that he did not have any friends. “Buy one!" came a call from the back. A similar response will greet Ethan J. Leib’s new book, which argues that friendship should be promoted as a matter of public policy and subjected to legal regulation. If you think that friendship should be legally regulated, you just don’t understand friendship.

Leib anticipates this reaction and spends a great deal of time trying to refute it. Courts already do regulate friendships, he observes, and no one seems to have a problem with this. In many states, friends owe fiduciary duties to each other. This means that if you sell your old car to a friend, you have an obligation to mention the leaky carburetor and perhaps to charge a fair price—obligations that one does not owe to strangers. Friends who form business ventures and then fall out may discover that courts hold them to a higher standard of conduct. Since friends trust each other, they are vulnerable to being taken advantage of, and some courts take this factor into account when resolving cases. A stranger who breaches a contract is not as odious as a friend who betrays his trust: although their behavior may be identical, a court might come down harder on the friend than on the stranger.

Leib also points out that the most intimate relationships are shot through with legal regulation. We sometimes think that marriages are “outside” law. In fact, husbands and wives owe countless legal obligations to each other. They must provide care and support, and if the marriage falls apart, the state intervenes and arranges the most intimate details of their lives, such as how long each may spend with the children. In return, spouses get tax breaks (although sometimes they have a heavier tax burden) and they enjoy special legal privileges—to make life and death decisions when the other is in a coma, to refrain from testifying against each other at trial, to take leave from work when the other is sick. If husband and wife, why not friend and friend?

More

Read the Response by Prof. Leib

Friday, February 18, 2011

Law and the Stranger

Law and Politics Book Review
Vol. 21 No. 2 (February, 2011)
pp.50-54


Reviewed by Leila Kawar, Department of Politics, Bates College.

Law and the Stranger is the sixth entry in the Amherst series of publications in Law, Jurisprudence and Social Thought, all of which have been edited by Austin Sarat, Lawrence Douglas, and Martha Merrill Umphrey. The essays contained in the book were originally prepared for and presented as a seminar series at Amherst College. In their introduction, “Negotiating (with) Strangers,” the editors present the collection as a meditation on “the ways in which law, and in particular liberal legal regimes, identifies and responds to strangers within and across their borders, both historically and in the present day” (p.1). The six essays that ensue address this theme, with varying degrees of directness, from perspectives that range from critically-oriented sociolegal analysis, to jurisprudence, to literary interpretation.

The editors’ introduction binds the volume together and it provides a rich review of scholarly work in the field of political theory, both classical and contemporary, as it relates to the volume’s broad theme. The avowed willingness of the editors to draw insights from both liberal and critical materialist frameworks is reflected in their choice to solicit contributions from scholars working in these divergent traditions. Adopting an approach drawn from the humanities, the chapters are grouped not according to theoretical affinity but rather as pairs within (somewhat ad hoc) subthemes. Nevertheless, this theoretical ecumenism provides the reader with a provocative challenge to follow the editors in thinking inductively and synthetically rather than being caught up on the points of irreconcilability among the theories invoked.

Among the contributions that problematize the constructed nature of the citizen/stranger division, two stand out. Pheng Cheah’s chapter “Necessary Strangers: Law’s Hospitality in the Age of Transnational Migrancy” draws on two cases of the legal incorporation/exclusion of migrants in East and Southeast Asia to take issue with Kant’s conceptualization of hospitality as the right not to be treated with hostility. Kant foresaw global commerce as leading to the state of “perpetual peace” in which sovereign restrictions on transnational right would diminish towards zero, allowing for a more open form of sociability such that foreigners’ rights would no longer be conditional and all rational beings would be fully included in moral calculations. Contemporary transnationalists have theorized globalization in much the same way, as a process eroding the distinction between citizen and alien. Yet Cheah shows that global circuits of migrant labor actually intensify the extent to which foreigners and other strangers are marked as separate from community. Global capitalism, far from bringing us closer to perpetual peace, instead produces permanent dislocation, so that subaltern workers are viewed as disposable by migrant-receiving states and remain “permanently in exile” even after returning to their “homelands.” Cheah emphasizes that migrant rights, even when framed as human rights, remain conditional because they are administered by the state. She finds Derrida’s conceptualization of pure hospitality (distinguished from the conditional hospitality of the law) to hold greater potential for inclusive justice, and nicely illustrates this form of unconditional hospitality by describing a cinematic rendering of the welcoming community generated informally among excluded and vulnerable migrant workers in Hong Kong and China, a form of solidarity that does not depend on law or state.

More

Thursday, February 17, 2011

David Cameron warned Britain could end up like Greece under the colonels

by Nicholas Watt

Guardian

February 16, 2011

Britain takes great pride in its position as one of the few countries in Europe that has been governed continuously through a system of parliamentary democracy for centuries.

Any suggestion therefore that Britain does not abide by the principles of democracy and – worst of all – shows sign of dictatorship is bound to provoke an angry reaction.

So the president of the European Court of Human Rights found himself under fire tonight from Eurosceptics and pro-Europeans after suggesting that Britain will look like Greece under the rule of the colonels if it refuses to abide by the court's ruling on prisoners.

Jean-Paul Costa drew the parallel with the colonels' dictatorship of 1967-74 when he was asked by the BBC what would happen if Britain withdrew from the court or refused to abide by its ruling on prisoners. The comments by the Tunisian-born French president came a week after MPs voted overwhelmingly to uphold the blanket ban which prevents prisoners from voting. The court ruled last October that Britain had to lift the ban.

This is what Costa said when he was asked what would happen if Britain abandoned the European Convention on Human Rights or refused to abide by the European Court of Human Rights ruling on prisoners. Costa told Shirin Wheeler, the presenter of the BBC Parliament programme The Record Europe:


I would say that it would be a disaster. A disaster certainly for the Council of Europe and the court but also a disaster for the United Kingdom. I say it respectfully. The UK was one of the states founding the convention, one of the founding states of the Council.


[The] UK has always been a supporter for the court and many times model for the legal systems of other countries. Many systems took advantage through the case law of our court of the legal traditions of Britain.

Wheeler asked why it would be a disaster for Britain. Costa said:

For the image of Britain I will say a simple things and again I hope this will not be considered as not respectful. The only country which denounced the convention actually was Greece in 1967 at the time of dictatorship of the Colonels. Of course after seven years, when democracy was restored in Greece, Greece returned to the Council of Europe and the convention.


I cannot imagine – even if I can understand some irritation that [the] UK which is a great country I admire the UK – could be in the same situation as the Colonels in 1967.

More

Letter to the editor: "Court president did not liken UK to Greek dictatorship"

Monday, February 14, 2011

Μνηµόνιο και για τη Δικαιοσύνη

του Σταύρου Τσακυράκη

Τα Νέα

14 Φεβρουαρίου 2011

Μέσα στον καταιγισµό των ειδήσεων για την καταβολή της τέταρτης δόσης του δανείου, τις περιπέτειες του πανεπιστηµιακού ασύλου, άντε και, για να ανοίγουµε και ένα παράθυρο στον κόσµο, για όσα συµβαίνουν στην Τυνησία και την Αίγυπτο, πέρασε στα ψιλά των εφηµερίδων µία σηµαντική απόφαση του Ευρωπαϊκού ∆ικαστηρίου ∆ικαιωµάτων του Ανθρώπου (Ε∆∆Α). Είναι η απόφαση «Βασίλειος Αθανασίου και άλλοι κατά Ελλάδας» (21.12.2010), η οποία αναφέρεται στο πρόβληµα της υπερβολικής διάρκειας εκδίκασης των υποθέσεων από τα ελληνικά δικαστήρια. Στη συγκεκριµένη περίπτωση, η δίκη ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων για την επιδίκαση ενός επιδόµατος σε πρώην στρατιωτικούς διήρκεσε περίπου δεκατέσσερα χρόνια. Η διαδικασία ενώπιον του Συµβουλίου της Επικρατείας κράτησε από µόνη της περίπου επτά χρόνια. Τώρα θα πείτε, «και πού βρίσκεται το ενδιαφέρον της απόφασης;». Αν κάποιος επισκεφθεί τον ιστότοπο του Ευρωπαϊκού ∆ικαστηρίου ∆ικαιωµάτων του Ανθρώπου, θα διαπιστώσει ότι τα δέκα τελευταία χρόνια, το Ε∆∆Α έχει εκδώσει πάνω από τριακόσιες αποφάσεις, οι οποίες διαπιστώνουν παραβίαση του δικαιώµατος σε δίκαιη δίκη λόγω των καθυστερήσεων των ελληνικών δικαστηρίων στην εκδίκαση διαφορών.

Η «Βασίλειος Αθανασίου», δεν αποτελεί απλώς άλλη µία παραβίαση στον ήδη µακρύ κατάλογο. Το ενδιαφέρον της απόφασης βρίσκεται στο γεγονός ότι αποτελεί την πρώτη απόφαση - πιλότο (pilot judgement) για την Ελλάδα. Τι σηµαίνει αυτό; Σηµαίνει ότι το Ε∆∆Α δεν περιόρισε την κρίση του αποκλειστικά στην επίδικη διαφορά. Προχώρησε παραπέρα και, µε αφορµή τη συγκεκριµένη υπόθεση, τόνισε ότι η κατάσταση που επικρατεί στη διοικητική δικαιοσύνη σχετικά µε τις υπερβολικές καθυστερήσεις αποτελεί δοµικό πρόβληµα της ελληνικής έννοµης τάξης. Αναφέρθηκε έτσι σε προηγούµενες αποφάσεις του επί του ιδίου προβλήµατος, καθώς και σε αποφάσεις άλλων οργάνων του Συµβουλίου της Ευρώπης, οι οποίες έχουν ήδη κάνει λόγο στο παρελθόν για συστηµικό πρόβληµα της διοικητικής δικαιοσύνης. Χαρακτηριστικά, τονίζεται στην απόφαση ότι από το 2007 µέχρι σήµερα το Ε∆∆Α έχει διαγνώσει επανειληµµένως παραβιάσεις του δικαιώµατος εκδίκασης των διοικητικών διαφορών µέσα σε εύλογο χρόνο σε περισσότερες από πενήντα υποθέσεις. Οπως υπογραµµίζει το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο, σε πολλές περιπτώσεις η δίκη ξεπέρασε τα δέκα χρόνια για τρεις βαθµούς δικαιοδοσίας, ενώ οξύτατο εµφανίζεται το πρόβληµα των καθυστερήσεων ενώπιον του Συµβουλίου της Επικρατείας. Μάλιστα, το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο τόνισε τη σηµασία του προβλήµατος, δεχόµενο ότι «αυτού του είδους οι καθυστερήσεις είναι ικανές να υποσκάψουν την εµπιστοσύνη των πολιτών στην αποτελεσµατικότητα του δικαστικού συστήµατος. Η καθυστέρηση έκδοσης απόφασης για υπερβολικό χρονικό διάστηµα µπορεί να θεωρηθεί αρνησιδικία, η οποία προσβάλλει και το δικαίωµα πρόσβασης σε δικαστήριο».

Περισσότερα

Βλ. επίσης και εδώ

Sunday, February 13, 2011

Ανυπακοή α λά ελληνικά...

του Χαρίδημου Tσούκα

Καθημερινή

13 Φεβρουαρίου 2011

Οταν στην επίσημη επίσκεψή του στην Αυστραλία, το 2003, ο πρόεδρος Μπους εκφώνησε ομιλία σε κοινή συνεδρία των δύο νομοθετικών σωμάτων της χώρας, η παράσταση δεν ήταν τόσο απρόσκοπτη όσο φανταζόταν. Κάποια στιγμή, ο γερουσιαστής Μπράουν, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος των Πρασίνων, σηκώθηκε από το έδρανό του και διέκοψε με έντονο ύφος τον ομιλητή, διαμαρτυρόμενος για την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ και την απάνθρωπη μεταχείριση των κρατουμένων στο Γκουαντάναμο. Ακολούθησε θόρυβος. Ο πρόεδρος της Βουλής επενέβη άμεσα. Με εντολή του, οι υπεύθυνοι ασφαλείας οδήγησαν τον θορυβοποιό βουλευτή έξω από την αίθουσα, ενώ αποβλήθηκε για 24 ώρες από τη Βουλή! Ο γερουσιαστής δεν αντιστάθηκε. Διαμαρτυρίες δεν ακούστηκαν. Η ομιλία συνεχίστηκε. Αλλά και η διαμαρτυρία καταγράφηκε...

Ηταν μια μικρή πράξη ανυπακοής: η ανάγκη της προσωπικής διαμαρτυρίας κατίσχυσε του σεβασμού των κοινοβουλευτικών κανόνων περί κόσμιας συμπεριφοράς. Ο γερουσιαστής αφενός μεν εξέφρασε με πάθος την άποψή του, αφετέρου δε υπέστη τις συνέπειες της ανορθόδοξης συμπεριφοράς του. Αποδεχόμενος τις σχετικές κυρώσεις, επιβεβαίωσε άρρητα το σεβασμό του στους κανόνες του κοινοβουλίου. Ανυπακοή και υπακοή συνυπήρξαν στο ίδιο επεισόδιο.

Το αυτοαποκαλούμενο «κίνημα ανυπακοής» στην Ελλάδα έχει τόση σχέση με την πολιτική ανυπακοή σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα όση η θρησκόληπτη μισαλλοδοξία με τη χριστιανική αγάπη. Οσοι βανδαλίζουν τα ακυρωτικά μηχανήματα εισιτηρίων στους σταθμούς του μετρό, όσοι αρνούνται να καταβάλουν διόδια στις εθνικές οδούς, όσοι μηχανεύονται τρόπους να πληρώνονται για τις ημέρες της απεργίας τους, όσοι καταλαμβάνουν δημόσια κτίρια ή δεν σέβονται δικαστικές αποφάσεις εγγράφονται λιγότερο στη μακρά δημοκρατική παράδοση της πολιτικής ανυπακοής και περισσότερο στη νεοελληνική παράδοση του ωμού τσαμπουκά – την ιδιοτελή άρνηση υπαγωγής σε κανόνες καθολικής ισχύος. Ενα μακρύ ιστορικό νήμα συνδέει τη σημερινή ανομία με την «αντίσταση» των κοτζαμπάσηδων και των ληστών του 19ου αιώνα στους θεσμούς του νεοσύστατου ελλαδικού κράτους.

Η πολιτική ανυπακοή απαιτεί προσωπικό θάρρος και εκλεπτυσμένη πολιτική κουλτούρα. Οι πολιτικά ανυπάκουοι, όπως ο Γκάντι, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ή περιβαλλοντικοί ακτιβιστές δεν παρακάμπτουν τις κυρώσεις. Αντιθέτως, τις επιζητούν. Με την αυταπάρνησή τους κερδίζουν ηθικό κύρος, προκειμένου να επιστήσουν την προσοχή της κοινωνίας σε νόμους που θεωρούν άδικους.

Η παρακμιακή Αριστερά, τόσο στη σταλινική όσο και στη ριζοσπαστικά παλιμπαιδίζουσα εκδοχή της, καταγγέλλει την «ποινικοποίηση» της «οργανωμένης ανυπακοής». Δεν αντιλαμβάνεται ότι η ανυπακοή αποκτά έλλογα χαρακτηριστικά, καθίσταται κατανοητή, μόνο όταν εκδηλώνεται στο εσωτερικό μιας κατά νόμον συγκροτημένης πολιτικής κοινότητας. Χωρίς νόμους δεν υφίσταται πολιτική κοινότητα· δίχως κυρώσεις αχρηστεύονται οι νόμοι· χωρίς νόμους δεν έχει καμιά αξία η ανυπακοή.


Περισσότερα

Η ουσία των νόμων

του Πάσχου Μανδραβέλη

Καθημερινή

13 Φεβρουαρίου 2011

Οι χρυσαυγίτες με τους αριστεριστές έχουν ακραίες, αλλά και αντίθετες απόψεις. Οι πρώτοι ζητούν να απελαθούν όλοι οι μετανάστες και οι δεύτεροι να νομιμοποιηθούν όλοι. Η διαφορά των απόψεών τους είναι χαοτική.

Η επίλυσή αυτής της διαφοράς έχει δύο δρόμους. Η μία είναι να σφαχτούν (κάτι που επιχειρούν πολλάκις στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα) και στο τέλος να κερδίσουν εκείνοι που έχουν τα πιο γυμνασμένα μπράτσα. Αυτό γινόταν στο μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας, εξουσίαζαν κι επέβαλλαν τις απόψεις τους εκείνοι που είχαν τη μεγαλύτερη δύναμη. Στη Γερμανία του Μεσοπολέμου, για παράδειγμα, συγκρούσθηκαν στους δρόμους οι δύο ακραίες απόψεις. Απέναντι στους μελανοχιτώνες των ναζί ήταν οι ερυθροχιτώνες των κομμουνιστών. Σφάχτηκαν για μια δεκαετία, περίπου, και στο τέλος κέρδισε ο Χίτλερ με καταστροφικά για τη Γερμανία και τον κόσμο αποτελέσματα.

Ο δεύτερος δρόμος είναι του δημοκρατικού κανόνα. Συζητούνται εξαντλητικά τα θέματα, οι άνθρωποι ψηφίζουν και στο τέλος όλοι -ακόμη κι εκείνοι που διαφωνούν- υποτάσσονται στον κανόνα της πλειοψηφίας. Αυτόν που ονομάζεται νόμος.

Ο δημοκρατικός κανόνας έχει μειονεκτήματα. Κατ’ αρχήν είναι χρονοβόρος. Οι αποφάσεις που προκύπτουν έπειτα από συζήτηση καθυστερούν σημαντικά σε σχέση με τις αποφάσεις εκείνου που έχει τα πιο γυμνασμένα μπράτσα. Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι τα αποτελέσματά του δεν είναι ποτέ και για κανέναν τέλεια. Οι νόμοι για να κερδίσουν την πλειοψηφία χρειάζονται συμβιβασμούς. Κάθε συμβιβασμός αναγκαστικά μάς απομακρύνει από το ιδανικό της τελειότητας, που καθένας ξεχωριστά έχει στο μυαλό του.

Επειδή οι νόμοι ποτέ δεν είναι τέλειοι, ο δημοκρατικός κανόνας προβλέπει διαδικασίες αλλαγής των. Είτε διά του Κοινοβουλίου, δηλαδή τη δημιουργία νέας πλειοψηφίας είτε διά των δικαστηρίων.


Περισσότερα

Από την αντίσταση στην κομματική στρέβλωση

της Βασιλικής Γεωργιάδου

Το Βήμα

13 Φεβρουαρίου 2011

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ως πολιτική ανυπακοή ορίζεται ένα σύνολο μη θεσμοποιημένων μορφών πολιτικής έκφρασης και μαζικής κινητοποίησης που στοχεύει κατ΄ αρχάς στην ανάδειξη ενός προβλήματος στη δημοσιότητα. Με την πολιτική ανυπακοή ασκείται πίεση από την πλευρά των εντολέων προς τους εντολοδόχους και αξιωματούχους της εξουσίας προκειμένου να αναθεωρηθούν πολιτικές αποφάσεις που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο της δημοκρατικής διαδικασίας. Τέτοιες μορφές κινητοποίησης προσλαμβάνουν συχνά χαρακτηριστικά εντυπωσιασμού και πρόκλησης, τα οποία βοηθούν να καταστεί ένα ζήτημα ορατό. Ο εντυπωσιασμός και η πρόκληση αφορούν ωστόσο το στυλ της πολιτικής δράσης, η οποία ως προς το περιεχόμενο και τον συνολικό τρόπο έκφρασής της περιορίζεται από τη δημοκρατική έννομη τάξη.

Σύμφωνα με τον Γιούργκεν Χάμπερμας, κάνοντας λόγο για πολιτική ανυπακοή αναφερόμαστε σε μη βίαιες πράξεις, στις οποίες οι κανόνες δικαίου «παραβιάζονται συμβολικά». Τούτο σημαίνει ότι ενέργειες πολιτικής ανυπακοής στρέφονται μεν κατά του νόμου, εναρμονίζονται όμως με μια υπερκείμενη αρχή του δικαίου, την υπεράσπιση της οποίας επικαλείται η ηθική συνείδηση του ανυπάκουου πολίτη. Επιπλέον, ο ιδεότυπος του ανυπάκουου ενσαρκώνει το πρότυπο του αντι-τζαμπατζή: όχι μόνο δεν επωφελείται από ενέργειες άλλων, όπως κάνει ένας τυπικός λαθρεπιβάτης (freerider), αλλά αναλαμβάνοντας προσωπικό κόστος που φτάνει μέχρι το ρίσκο της ποινικής δίωξης και καταδίκης του επιδιώκει την παραγωγή ενός αποτελέσματος από το οποίο μπορεί να ωφεληθούν πολλοί άλλοι. Στην Ελλάδα αυτό που ονομάστηκε «οργανωμένη (λαϊκή) ανυπακοή» υπήρξε ένα υβρίδιο. Ηταν η απάντηση της παραδοσιακής κομμουνιστικής Αριστεράς στην οικονομική κρίση και το μνημόνιο. Αν κύριο γνώρισμα της πολιτικής ανυπακοής είναι το στοιχείο της αυτοοργάνωσης των πολιτών, στην «οργανωμένη ανυπακοή» είναι το κόμμα που αναλαμβάνει να καθοδηγήσει τις μάζες. Και όχι μόνο αυτό· εκτός από πρωτοπορία, το κόμμα λειτουργεί ως πολιτικός προστάτης, προσφέροντας το αναγκαίο προκάλυμμα για την απόσειση των ατομικών ευθυνών που συνοδεύουν πράξεις μη θεσμοποιημένης πολιτικής δράσης. Το θεματικό ρεπερτόριο της «οργανωμένης ανυπακοής» είναι εξαιρετικά διευρυμένο- από το εισιτήριο στα λεωφορεία και τη μη καταβολή των διοδίων μέχρι τα εξέταστρα στα νοσοκομεία και καθετί που ορίζεται ως «λαϊκό δικαίωμα». Δι ευρυμένος και μαξιμαλιστικός είναι, κυρίως, ο επιδιωκόμενος στόχος μιας τέτοιας δράσης: αντί της συμβολικής παραβίασης των κανόνων προκειμένου οι πολιτικές αποφάσεις να ευθυγραμμιστούν στο πλαίσιο που διαγράφεται από τη δημόσια κριτική και το περί δικαίου αίσθημα, με την «οργανωμένη ανυπακοή» επιδιώκεται η πλήρης ανατροπή- της εξουσίας (για «λαϊκή εξουσία» γίνεται λόγος), της οικονομίας (που θα αντικατασταθεί από μια «λαϊκή οικονομία»), κ.λπ.

Περισσότερα

Ανομική δημοκρατία ή ολιγαρχικός πειρασμός;

του Νικόλα Σεβαστάκη

Το Βήμα

13 Φεβρουαρίου 2011

Από διάφορες πλευρές μάς κατακλύζει η εικόνα μιας κοινωνίας που βρίσκεται σε ομηρεία από λίγους παντοδύναμους κακούς. Η φωτογραφία φτιάχνεται με σπαράγματα της επικαιρότητας που ανήκουν σε διαφορετικά «είδη» γεγονότων: αγριότητες που εμπίπτουν στη σφαίρα του αστυνομικού δελτίου, απεργιακά συμβάντα, μορφές συλλογικής ανυπακοής για την πληρωμή των διοδίων ή την κατασκευή ΧΥΤΑ. Το πιο σημαντικό είναι εδώ το δημόσιο σχόλιο το οποίο φροντίζει να ενοποιήσει όλες αυτές τις διαφορετικές φέτες της κοινωνικής πραγματικότητας. Για να προκύψει εντέλει ένας πίνακας ανωμαλιών, μια λίστα ανομημάτων και παρεκκλίσεων από τη λογική. Το στόρι προβλέπει οργανωμένες μειοψηφίες στρεφόμενες σαδιστικά εναντίον απροστάτευτων πολιτών, επαγγελματικές κάστες που εκβιάζουν τον δύσμοιρο καταναλωτή, πολιτικούς ακτιβισμούς οι οποίοι εκμεταλλεύονται τα δεινά των πιο αδύναμων για να κάνουν το καπρίτσιο τους. Και το σχήμα προβάλλει περίπου το ίδιο για όλες τις περιπτώσεις. Αν πιστέψουμε αυτή την ιστορία, οι απεργοί γιατροί, για παράδειγμα, δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να «βλάπτουν» την υγεία των ασθενών τους. Με τον ίδιο τρόπο άλλωστε βεβαιώθηκε αρμοδίως ότι όσοι συμπαραστάθηκαν ενεργά στην επιλογή των τριακοσίων μεταναστών για απεργία πείνας ζημίωσαν την υπόθεση των ίδιων των μεταναστών. Με άλλα λόγια, σε μια κοινωνία που πέρασε φάσεις ευημερίας δεν επιτρέπεται καμιά εκδοχή ανυπακοής: αυτή είναι κατάλληλη μόνο για τριτοκοσμικές δικτατορίες.

Η πιο πάνω προσέγγιση ανακαλύπτει κατά κανόνα το θέμα της «υπέρβασης των θεμιτών ορίων» με αφορμή κυρίως κινητοποιήσεις, μορφές και τρόπους διαμαρτυρίας. Οσοι την υιοθετούν έχουν την τάση να αποσπούν επιμέρους στιγμιότυπα από το πλαίσιο μέσα στο οποίο παράγονται και αναπαράγονται τα ρήγματα στο κοινωνικό συμβόλαιο. Αν δεν παραβλέπουν τελείως, υποτιμούν ωστόσο τη βάναυση διασάλευση που έχουν υποστεί οι όροι ζωής ευρύτερων στρωμάτων της κοινωνίας και παρατηρούν αφ΄ υψηλού- αν δεν τις αμφισβητούν ανοιχτά - τις σημαντικές υλικές και ψυχικές απώλειες των υποκειμένων. Βλέπουμε έτσι να ταυτίζεται η ευνομία με κάποια μεταφυσική υπέρβαση των κοινωνικών ανταγωνισμών και της διαπάλης των συμφερόντων. Ενώ και η ορθή κοινωνική συνείδηση συγχέεται με τη συμμόρφωση των πολιτών σε μία και μοναδική ερμηνεία για το γενικό συμφέρον και το δημόσιο αγαθό.

Περισσότερα

Αυτό που δεν κατάλαβαν οι δικαστές

του Γιώργου Κουβελάκη

Το Βήμα

13 Φεβρουαρίου 2011

Ετσι λοιπόν· ένα τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε ότι ο συνταγματικός νομοθέτης «εμερίμνησε να διαφυλάξει την εθνική ομοιογένεια του κράτους» και ότι ο νόμος που καθορίζει τις προϋποθέσεις χορήγησης ιθαγένειας δεν μπορεί παρά να στηρίζεται στο «σταθερό κριτήριο του δικαίου του αίματος, δηλαδή την καταγωγή από έλληνες γονείς». Συνέπεια αυτής της σκέψης ήταν να κριθεί αντισυνταγματικός ο πρόσφατος νόμος, που δεν ακολούθησε το παραπάνω σκεπτικό.

Η απόφαση ξάφνιασε πολλούς, κυρίως εκείνους που έχουν συνδέσει το Συμβούλιο της Επικρατείας με την εικόνα ενός εξωστρεφούς και ανοιχτού σώματος και την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αξιών.

Περισσότερα

Friday, February 11, 2011

Sarkozy under pressure as French judges take to the streets

Guardian
February 10, 2011

Thousands of judges and lawyers have taken to the streets in unprecedented protests against Nicolas Sarkozy, paralysing the legal system and shutting down almost all France's courthouses this week.

Magistrates' unions have for days expressed outrage at the president by hearing only urgent cases, after the president used a shocking murder case to attack judges for being too lax.

The gruesome Laetitia case gripped France after a teenage waitress disappeared one night after her shift in western France. Her severed limbs and head were found in the waters of an abandoned quarry after a lengthy search, but the rest of her remains have not been recovered. The suspect, a 31-year-old, refused to co-operate with the search or the inquiry. Recently out of prison after completing a sentence, he had 15 previous convictions.

The case struck a chord with Sarkozy's longrunning campaign to appeal to the rightwing vote by cracking down on repeat offenders. Sarkozy publicly branded the suspect "presumed guilty", slammed judges for incompetence and making mistakes after his prison release, and said: "Our duty is to protect society from these monsters."

Judges were furious that Sarkozy would declare a suspect guilty before either a trial or the end of investigations. They accused him of using the case to boost his "tough on crime" image ahead of what will be a tough race for presidential re-election next year.

"It's an old habit of his, using people's legitimate feelings of outrage ... for ends that are clearly electoral and demagogical," said Nicolas Leger, national secretary of the USM magistrates' union.

More

Tuesday, February 8, 2011

Greek protests show democracy in action

by Costas Douzinas

Guardian

February 7, 2011

The Greek minister for public transport, Dimitris Reppas, stated last week that the government would not let "Greece [be] exposed to the risk of international disrepute and marginalisation, [the] destination of countries characterised by anomie. The attack on the social acceptability of the free-rider and the political dismantling of its simulacrum of progressiveness is paramount."

The harassed minister was referring to the mass protests that have gripped Greece in the last month. They include the "can't pay, wont pay" movement which encourages people to stop paying the extortionate tolls on Greece's atrocious roads or the public transport fares which went up 40% last week. Doctors have been on strike for a week and have occupied the ministry of health; strikes by public transport employees, despite repeated court decisions declaring them unlawful, have brought Athens to a standstill. A pending farmers' strike will complete the picture. Greece has entered a period of crisis highlighted by the condemnation of the inhumanity of the treatment of refugees by the European court of human rights last week. The minister confirmed it. When governments start claiming that citizens have an absolute duty to obey the law, they implicitly recognise that their policies – and therefore their moral authority – have failed.

What the minister, in his ignorance and desperation, called "anomie", political and legal theory examines under the term "civil disobedience". From Antigone to the campaigners for workers' and civil rights, pacifists, suffragettes and conscientious objectors, disobedience is not simple illegality. It is the outward sign of moral conscience and of political fidelity to the principles of justice and democracy. Throughout history, disobedience has changed regimes, constitutions and laws – as we are currently witnessing in Egypt.

The mass disobedience against racial discrimination and the Vietnam war in the US in the 60s and 70s led to a major debate among judges and political philosophers, which concluded that in certain circumstances disobedience was not only allowed but required – and the courts must protect those who undertake it. The argument following classical liberal philosophy went as follows. Political power is legitimate when it promotes individual autonomy. In its Rousseauian version, we the people are both legislators and subjects, masters and servants. Citizens have given their implicit consent to the constitution and government in a real or virtual social contract and have promised their obedience in return for laws that promote the common good and justice.

More

Monday, February 7, 2011

Ο Παραλογισμός της Βίας

Τα Νέα

Κύριο Άρθρο
7 Φεβρουαρίου 2011


Εκεί όπου δεν υπάρχει νόµος δεν υπάρχει ελευθερία, γιατί ελευθερία είναι να µην υφίστασαι τη βία του άλλου και αυτό θα ήταν αδύνατο χωρίς τον νόµο» έλεγε πριν από τρεις αιώνες ο άγγλος φιλόσοφος Τζον Λοκ.


Ακριβώς αυτό το ζήτηµα της σχέσης ανάµεσα στην ελευθερία και στον νόµο αναβιώνει τον τελευταίο καιρό στην ελληνική επικράτεια.


Ανέκαθεν υπήρχαν κρούσµατα παραβίασης του νόµου, κατάχρησης της ελευθερίας και ενίοτε αυτοδικίας.


Τελευταία όµως εµφανίζεται ένα νέο φαινόµενο που φθάνει στα όρια του παραλόγου.


Πρόσωπα και µικρές οµάδες δεν κάνουν απλώς κατάχρηση της ελευθερίας που παρέχει η Γ’ Ελληνική ∆ηµοκρατία, ούτε παραβιάζουν απλώς τον νόµο.


Αξιώνουν από τους άλλους να κάνουν το ίδιο! Ή να ορίσουν τη ζωή τους και τις επιλογές τους όπως κρίνουν αυτές οι οµάδες.


Ο πειθαναγκασµός επιβάλλεται ακόµη και µε τη βία σε ορισµένες περιπτώσεις, ενώ σε άλλες παίρνει χαρακτηριστικά οργανωµένης επίθεσης µε αυτοσχέδιο οπλισµό.


Περισσότερα

Friday, February 4, 2011

Λαός ή έθνος;

της Λίνας Παπαδοπούλου

Έθνος

4 Φεβρουαρίου 2011

Με την πρόσφατη απόφασή του 350/2011 το Δ΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε ως αντισυνταγματικές -και παρέπεμψε στην Ολομέλεια για τελική κρίση- τις διατάξεις του νόμου 3838/2010 που προβλέπουν τη δυνατότητα πολιτογράφησης μεταναστών βάσει των αντικειμενικών προϋποθέσεων της γέννησης στην Ελλάδα από νομίμως και μονίμως, για τουλάχιστον πέντε έτη, διαμένοντες γονείς ή της επιτυχούς εξαετούς φοίτησης σε ελληνικό σχολείο.

Για το Δικαστήριο η πολιτογράφηση επιτρέπεται μόνο στη βάση εξατομικευμένης και υποκειμενικής κρίσης για το αν ο αιτών έχει αναπτύξει «ελληνική συνείδηση» και μόνο κατ’ εξαίρεση, καθώς προκρίνεται το «δίκαιο του αίματος», προκειμένου να μην «αποσυντίθεται η έννοια του έθνους» και να περιφρουρείται η «εθνική ομοιογένεια». Το έθνος αναγνωρίζεται ως υπερβαίνον «χρονικά την εν ζωή κοινότητα των ανθρώπων και τα γεωγραφικά όρια του ελληνικού κράτους» με έντονο το υποκειμενικό- κοινωνιοψυχολογικό στοιχείο της «συνείδησης», που οικοδομείται πάνω σε αντικειμενικές, πολιτισμικές προϋποθέσεις, και άρα ως μία νομική έννοια διαφορετική από τον «λαό». Σύμφωνα με αυτή την οργανική εννοιολόγηση του έθνους, η «εθνική συνείδηση» και κατ’ επέκταση η ιθαγένεια προϋπάρχει και κληρονομείται, ωσάν να ήταν γενετικό χαρακτηριστικό. Κατά λογική ακολουθία, η έλλειψη των προϋποθέσεων αυτών (γραμμής αίματος και συνείδησης) θα επέτρεπε ακόμη και την αφαίρεση της ιθαγένειας. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που ιστορικά η συγκεκριμένη αντίληψη έχει συμβάλει στον εθνικό διχασμό, αλλού και άλλοτε δε, στο όνομα της «εθνικής ομοιογένειας», έχει νομιμοποιήσει ακόμη και βίαιες εθνοκαθάρσεις.

Η αντίληψη αυτή, ωστόσο, δεν βρίσκει έρεισμα στο ελληνικό Σύνταγμα, βάσει του οποίου και μόνο δικαιούται και υποχρεούται κάθε Δικαστήριο να κρίνει την πιθανή αντισυνταγματικότητα νομοθετικών διατάξεων. Κατ' αρχάς, το άρθρο 4§3Σ προβλέπει ότι «Ελληνες πολίτες είναι όσοι έχουν τα προσόντα που ορίζει ο νόμος» χωρίς να προβλέπεται η υποχρεωτικότητα του «δικαίου του αίματος». Εξάλλου, το άρθρο 16§2Σ, που και το ίδιο το Δικαστήριο επικαλείται, κατοχυρώνει ως σκοπό της εκπαίδευσης την ανάπτυξη της εθνικής συνείδησης -η οποία δεν μπορεί να νοηθεί παρά ως εμπεριέχουσα τις αρχές του ευρωπαϊκού συνταγματικού πολιτισμού- αποδεχόμενο εμμέσως πλην σαφώς ότι η τελευταία οικοδομείται.

Περισσότερα

Εδώ θα βρείτε μια πιο εκτεταμένη εκδοχή

Thursday, February 3, 2011

Οι δικαστές ως φύλακες του έθνους

του Σταύρου Τσακυράκη

Τα Νέα

3 Φεβρουαρίου 2011

Το ΣΤΕ έκρινε αντισυνταγµατικό τον νόµο που όριζε τις προϋποθέσεις απόκτησης ιθαγένειας αλλοδαπών, καθώς και το δικαίωµα ψήφου τους στις εκλογές Αυτοδιοίκησης. Το σκεπτικό ότι ο νόµος αντιβαίνει στις περί έθνους διατάξεις του Συντάγµατος δεν είναι απλώς νοµικά λανθασµένο, αλλά συντονίζεται µε τις πιο «µαύρες» σελίδες της νοµικο-πολιτικής παράδοσής µας. Είναι λανθασµένο διότι επιχειρεί να δώσει κανονιστικό περιεχόµενο στις έννοιες έθνος και εθνική κυριαρχία, δηλαδή σε έννοιες κατ' εξοχήν νεφελώδεις, που η θέση τους στο Σύνταγµα µόνον ιστορικά εξηγείται. Το χειρότερο, όµως, είναι ότι επιχειρεί να τους δώσει περιεχόµενο διαφορετικό και υπερισχύον της λαϊκής βούλησης και της λαϊκής κυριαρχίας. Με άλλα λόγια εκλαµβάνει ότι πάνω από τη βούληση του νοµοθετικού σώµατος, που εκπροσωπεί τον λαό, υπάρχει η έννοια του έθνους που έχει συγκεκριµένο κανονιστικό περιεχόµενο, το οποίο υπερισχύει και περιορίζει τις επιλογές. Παλιά η αντιπαράθεση έθνους και λαού, όπως έχει εξηγήσει ο Αριστόβουλος Μάνεσης (Αι Εγγυήσεις Τηρήσεως του Συντάγµατος), είχε ως αποτέλεσµα την περιφρόνηση της δηµοκρατικής αρχής. Για παράδειγµα ο βασιλιάς µπορούσε να διεκδικεί για τον εαυτό του την αντιπροσώπευση του έθνους και να αντιτάσσεται στη βούληση του λαού.

Παρόµοιο ρόλο φαίνεται να διεκδικεί µε την απόφασή του το ΣΤΕ. Η απόφαση αραδιάζει όλες τις διατάξεις του Συντάγµατος που περιέχουν τη λέξη έθνος ή εθνικό θεωρώντας ότι υπαγορεύουν κάτι συγκεκριµένο και διαφορετικό από τη βούληση του νοµοθέτη. Υποθέτω ότι µε την ίδια λογική θα µπορούσαν να κρίνουν ως αντισυνταγµατικό οποιονδήποτε νόµο θεωρούν ότι αντιβαίνει στα εθνικά συµφέροντα ή παράνοµη την εκλογή ενός βουλευτή, αν έκριναν ότι αυτός δεν αντιπροσωπεύει το έθνος.

Περισσότερα