Monday, June 27, 2011

Αναθεώρηση του Συντάγματος μέσω δημοψηφίσματος;

του Προκόπη Παυλόπουλου

Καθημερινή

27 Ιουνίου 2011

Οι νεφελώδεις αναφορές του πρωθυπουργού στην προσεχή αναθεώρηση του Συντάγματος, κατά την ομιλία του στη Βουλή -την 19/6/2011- με την ευκαιρία της έναρξης της συζήτησης για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στη μετ’ ανασχηματισμόν κυβέρνησή του, δημιουργούν εύλογα ερωτήματα ως προς το τι εννοούσε, αλλά και πόσο το εννοούσε ο κ. Γ. Παπανδρέου. Ειδικότερα, οι αναφορές αυτές αφήνουν να φανεί ότι ο πρωθυπουργός σχεδιάζει δρομολόγηση -αμέσως ή εμμέσως- της διαδικασίας αναθεώρησης του Συντάγματος μέσω δημοψηφίσματος. Τι άλλο, άραγε, μπορεί να σηματοδοτεί η καταληκτική του πρόταση «δηλαδή, το φθινόπωρο, να πάμε σε δημοψήφισμα για τις μεγάλες αλλαγές σ’ αυτόν τον τόπο»; Ομως οι διαφαινόμενοι σχεδιασμοί και αυτοσχεδιασμοί του κ. πρωθυπουργού είναι συνταγματικώς παντελώς αστήρικτοι και θεσμικώς εξαιρετικά επικίνδυνοι για τους εξής λόγους:

Αν ο κ. Γ. Παπανδρέου υπονοεί ότι η κυβερνητική πλειοψηφία θ’ αναλάβει πρωτοβουλία αναθεώρησης του Συντάγματος ευθέως μέσω δημοψηφίσματος, πρέπει ν’ αντιληφθεί πως τούτο συνιστά ευθεία παραβίαση του Συντάγματος -η οποία μάλιστα αγγίζει τα όρια της κατάλυσής του, κατά την έννοια του άρθρου 120 παρ. 2 επ.- συγκεκριμένα δε πρωτίστως του άρθρου 110 και, συνακόλουθα, του άρθρου 44 παρ. 2. Για να γίνω σαφέστερος:

Α. Αναθεώρηση του Συντάγματος μπορεί να γίνει μόνο κατά τις διατάξεις του άρθρου 110 του Συντάγματος και, κατ’ ακολουθία, μόνο με τήρηση όλων των όρων και προϋποθέσεων που προβλέπουν οι διατάξεις αυτές. Τόσον από πλευράς χρόνου εκκίνησης της διαδικασίας όσο και από πλευράς ουσίας της όλης αναθεώρησης. Αρα η επόμενη αναθεώρηση του Συντάγματος μπορεί να ξεκινήσει -λόγω του ότι η προηγούμενη τελείωσε τον Ιούνιο του 2008 και απαιτείται μεταξύ δύο αναθεωρήσεων πενταετία- τον Ιούνιο του 2013 και να ολοκληρωθεί, μετά την παρεμβολή εθνικών εκλογών, από τη Βουλή η οποία τότε θα προκύψει.

Επισημαίνεται πως το άρθρο 110 συνθέτει τη sedes materiae του Συντάγματος, δεδομένου ότι από αυτό προκύπτει ο -συστατικός της θεσμικής πεμπτουσίας του- αυστηρός χαρακτήρας του. Ητοι η αδυναμία τροποποίησής του με διατάξεις υποδεέστερης τυπικής ισχύος. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο ιδίως το άρθρο 110 περιλαμβάνεται, από την ίδια του τη φύση, στις μη αναθεωρητέες διατάξεις του Συντάγματος.

Αναγκαία απόληξη των ως άνω συλλογισμών είναι, λοιπόν, το ότι αναθεώρηση του Συντάγματος μέσω δημοψηφίσματος συνιστά ευθεία και κραυγαλέα παραβίαση του άρθρου 110, κυρίως διότι θα οδηγούσε και σε -ούτως ή άλλως εντελώς απαγορευμένη- αναθεώρηση των μη αναθεωρητέων διατάξεων του άρθρου αυτού.

Περισσότερα

Friday, June 24, 2011

The Fear of Reason: In defense of rational argument

by Leon Wieseltier

New Republic
June 23, 2011

“I just want to point out,” declared the student at the far end of the seminar table, “that when Maimonides offers a proof of God’s existence, he is not saying that he has really proved it. What he’s saying is: This works for me, and if it works for you, great.” I was teaching a graduate seminar on The Guide of the Perplexed at a fine American university, and I was pleased to see my students warming to my insistence that the old masterpiece is still alive, and one of the most formidable obstacles ever erected against a thoughtless existence. We returned repeatedly to the question of what medievals can teach moderns about the indispensability of a worldview, and about the proper methods for justifying one. But the young man’s comment about the subjectivism of Maimonides’s proof—anyway the least interesting part of the book--startled me. It was so American and so wrong. After explaining why it was not just historically correct, but also philosophically respectable, to conclude from the text that its author really could have believed that a proof was possible, I proposed that we quit the twelfth century and put a little pressure on the talismanic words “and if it works for you, great.” I began a discussion of the shortcomings of pragmatism, which allowed me to launch into a withering—and of course intellectually devastating—analysis of the ideas of Richard Rorty and their poisonous impact upon thinking in America. My students offered surprisingly little resistance; but then they had signed up for a winter of rationalism and religion--this countercultural band was not ashamed of its interest in the idea of truth. Yet the Rortyan shrug was still there in the young man’s comment, and so I asked him for his opinion about reason. He said that it frightened him and discouraged him. The problem with reason, he explained, was that it claimed to settle matters once and for all, and that this was arrogant, and that it left him with nothing more to say. Rationalism made him feel excluded and late. I replied that he had it backward. It is not reason, but unreason, that shuts things down. You cannot argue against an emotion, but you can argue against an argument. That is why we were still contending with Maimonides, and why he was still contending with Aristotle. A reasoned discussion is always open and a reasoned intervention is always timely. Unreason is more arrogant, more impatient, more cruel, than reason. Since reason is general, it is inclusive. Reason, I said, is strict but fragile, forever hounded, forever distracted, the minority cause, provisional, fair, curious, fallible, public—not tyrannical but heroic, in its lonely insurrection against the happy and popular hegemony of passions and interests. I told my students about Maimonides’s life, the persecution, the tragedy, the depression, the paranoia, so that they would see the creatureliness of the rationalist, and honor his confidence in the mind as a human triumph. Reason is even poignant.

More

Tuesday, June 14, 2011

Does Anything Matter?

by Peter Singer

Project Syndicate

June 13, 2011

Can moral judgments be true or false? Or is ethics, at bottom, a purely subjective matter, for individuals to choose, or perhaps relative to the culture of the society in which one lives? We might have just found out the answer.

Among philosophers, the view that moral judgments state objective truths has been out of fashion since the 1930’s, when logical positivists asserted that, because there seems to be no way of verifying the truth of moral judgments, they cannot be anything other than expressions of our feelings or attitudes. So, for example, when we say, “You ought not to hit that child,” all we are really doing is expressing our disapproval of your hitting the child, or encouraging you to stop hitting the child. There is no truth to the matter of whether or not it is wrong for you to hit the child.

Although this view of ethics has often been challenged, many of the objections have come from religious thinkers who appealed to God’s commands. Such arguments have limited appeal in the largely secular world of Western philosophy. Other defenses of objective truth in ethics made no appeal to religion, but could make little headway against the prevailing philosophical mood.

Last month, however, saw a major philosophical event: the publication of Derek Parfit’s long-awaited book On What Matters. Until now, Parfit, who is Emeritus Fellow of All Souls College, Oxford, had written only one book, Reasons and Persons, which appeared in 1984, to great acclaim. Parfit’s entirely secular arguments, and the comprehensive way in which he tackles alternative positions, have, for the first time in decades, put those who reject objectivism in ethics on the defensive.

More

Sunday, June 12, 2011

Το φάντασμα του Μνημονίου και η εθνική κυριαρχία

του Αντώνη Μανιτάκη

Καθημερινή

12 Ιουνίου 2011

Έχει υποστηριχθεί, εντύπως και τηλεοπτικώς σε προωινές εκπομπές, από έγκριτο και σεβαστό συνάδελφο, τον κ. Κασιμάτη -συνεπικουρούμενο από τον κ. Κατρούγκαλο- ότι η Σύμβαση Δανειακής Διευκόλυνσης των ογδόντα εκατομμυρίων ευρώ, που συνοδεύεται από το Μνημόνιο, και συνήψε η Ελλάδα με τα άλλα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, τον Μάιο του 2010, περιέχει όρο (άρθρο 14 παρ. 5) «παραίτησης της Ελλάδος από τις ασυλίες της εθνικής κυριαρχίας» και ότι «πρόκειται για όρο που παραβιάζει θεμελιώδεις αρχές του δικαίου σε όλα τα επίπεδα: του διεθνούς, του ευρωπαϊκού και του εθνικού δικαίου». Επιπλέον, ότι ο όρος αυτός είναι «πρωτοφανής στις διεθνείς οικονομικές συνθήκες των σύγχρονων δημοκρατιών, παραβιάζει τη θεμελιώδη αρχή σεβασμού της κυριαρχίας του κράτους, απειλεί, θέτει σε κίνδυνο και προσβάλλει στον πυρήνα τους τα κυριαρχικά δικαιώματα, την ίδια την κυριαρχία και την υπόσταση της χώρας» (βλ. το πλήρες κείμενο στον δικτυακό τόπο του Ομίλου «Αριστόβουλος Μάνεσης»).

Θα επιχειρήσω να δείξω με νομικά -αναγκαστικά- επιχειρήματα ότι οι ισχυρισμοί των συναδέλφων είναι αβάσιμοι και ότι οι κίνδυνοι στην κρατική μας κυριαρχία είναι ανυπόστατοι έως φανταστικοί.

Πρώτον, η ρήτρα παραίτησης του Δημοσίου από τις αποκαλούμενες -κακώς- «ασυλίες εθνικής κυριαρχίας», δεν είναι πρωτοφανής. Πρόκειται για μια τυποποιημένη (standard) ρήτρα των διεθνών οικονομικών συναλλαγών, που απαντάται σε όλες τις συμβάσεις δανείων και εγγυήσεων στις οποίες εμπλέκεται το κράτος. Ανάλογη δέσμευση συναντάμε και στις εκδόσεις των κρατικών ομολόγων με τη βοήθεια των οποίων αντλήσαμε εκατοντάδες δισεκατομμύρια και οδηγηθήκαμε στην υπερχρέωση και στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Και στην περίπτωση αυτή η Ελληνική Δημοκρατία δεσμευόταν να εξοφλήσει τους κομιστές των ομολόγων χωρίς καμία αίρεση και κανένα όρο. Ωστόσο, οι δεσμεύσεις αυτές του ελληνικού κράτους απέναντι στους δανειστές του δεν έφταναν μέχρι την παραίτησή του από αρμοδιότητες κυριαρχίας. Η παραίτησή του αφορούσε τα γνωστά δικονομικά και ουσιαστικού δικαίου προνόμια ή ασυλίες που απολαμβάνει το ίδιο ως προς την περιουσία του και μόνον.

Περισσότερα

Η ιστοσελίδα του Ομίλου "Αριστόβουλος Μάνεσης"

Saturday, June 11, 2011

Νόμοι α λα καρτ

του Πάσχου Μανδραβέλη

Καθημερινή

11 Ιουνίου 2011

Ακόμη κι εκείνοι που δυσανασχέτησαν με την εικόνα του κατηγορούμενου Ντομινίκ Στρος-Καν να οδηγείται στο δικαστήριο με χειροπέδες, δεν μπόρεσαν να κρύψουν τον θαυμασμό τους για ένα νομικό σύστημα που δεν κάνει διακρίσεις. Οι δικαστικές αρχές της Νέας Υόρκης οδήγησαν στη φυλακή έναν από τους ισχυρότερους ανθρώπους του πλανήτη, μετά την καταγγελία μιας μετανάστριας καμαριέρας. «Ενώ, στην Ελλάδα δεν γίνονται αυτά», είπαν. «Ο νόμος εφαρμόζεται κατά περίπτωση».

Το ερώτημα, όμως είναι άλλο. Θέλουμε να εφαρμόζεται ο νόμος καθολικά, ανεξαρτήτως του πόσο ισχυρός και προβεβλημένος είναι κάποιος; Οχι. Ούτε εμείς θέλουμε να εφαρμόζεται, αλλά ούτε και οι αρχές θέλουν να τον εφαρμόζουν.

Ο κ. Μίκης Θεοδωράκης είναι ένας μεγάλος συνθέτης και μια προβεβλημένη προσωπικότητα στη χώρα και στο εξωτερικό. Ζήτησε να παραβιαστεί ο διοικητικός κανόνας του Δήμου Θεσσαλονίκης, που απαγορεύει τις συγκεντρώσεις στην πλατεία Αριστοτέλους. Ας ξεχάσουμε προς στιγμήν την ειρωνεία ότι ο εν λόγω συνθέτης κάνει νέα πολιτική καριέρα, καταγγέλλοντας τους πολιτικούς γιατί παρέβησαν τον νόμο. Κι ας θεωρήσουμε ότι αυτά είναι τα ψιλά γράμματα της υποκριτικής που συνηθίζονται στην πολιτική. Παρά το γεγονός ότι του προτάθηκαν πολλές εναλλακτικές λύσεις ο κ. Θεοδωράκης επέμενε και κατέλαβε την πλατεία. Εκανε τη συναυλία και τη συγκέντρωσή του αυθαιρετώντας. Μπορούσε να το κάνει ατιμώρητα ένας απλός μη-επώνυμος πολίτης;

Περισσότερα

Thursday, June 9, 2011

Hands off Ken Clarke! He can reconcile British pride with European justice

by Timothy Garton Ash

Guardian

June 8, 2011

The Daily Mail has found a new European dragon to slay. "Euro judges," it shrieks, "trample UK sovereignty and insist: You will give prisoners the vote." "Killers and rapists go to European court of human rights to win full state benefits," it chunters, over a story reporting an application to – but not a decision by – the Strasbourg court. The venting spleen of Tory Britain even denounces David Cameron for not delivering on promises he made in opposition – when, we are told, he "solemnly vowed … to do something about the European court's human rights laws which are making a mockery of British justice".

Of all the targets a Eurosceptic organ could choose to take aim at, this is one of the oddest. The Strasbourg court has nothing to do with the European Union and its Brussels bureaucrats, which is what Brits usually mean when they excoriate "Europe". It is part of the Council of Europe, which Winston Churchill was instrumental in establishing, and which is an almost entirely intergovernmental organisation, now including 47 states. (Only Belarus stands apart.) The court's job is to enforce the European convention on human rights, a resonant post-1945 statement of human rights and freedoms, largely drafted by a British lawyer, Sir Oscar Dowson.

The Strasbourg court is the one place to which anyone in any of those 47 countries can turn, from Portugal to Russia and from Norway to Turkey, if they feel that their rights have been trampled upon and that they cannot secure redress at home. For example, in a case heard last year it held that someone should not be obliged by the Turkish state to disclose her or his religion on identity documents.

States may not always act to comply with these judgments, but sometimes they do. As many a persecuted woman and man will tell you, this is a whole lot better than having no external redress at all. With all its faults, it is the closest thing we have to a realisation of Churchill's dream of "a European court … before which cases of the violations of these rights … might be brought to the judgment of the civilised world".

More

Ελληνική μετάφραση στο Βήμα

Wednesday, June 8, 2011

Κίνδυνος χωρίς λύση

του Γιάννη Πρετεντέρη

Τα Νέα

8 Ιουνίου 2011

Για να είμαι ειλικρινής, δύσκολα πλέον µε ξαφνιάζει κάτι στην πολιτική – µε τα χρόνια έχω εκπαιδευτεί να θεωρώ τους πολιτικούς ικανούς για όλα...Ακόµη κι έτσι, όµως, δεν περίµενα ποτέ να θεωρήσει ο Πρωθυπουργός ότι η λύση στα προβλήµατα που αντιµετωπίζει η χώρα µπορεί να είναι κάποιο... δηµοψήφισµα!

∆ημοψήφισμα για ποιο θέµα; Με ποιο ερώτηµα; Με ποιο ζητούµενο; Με ποιες διαδικασίες; Και για ποια λύση;

Ομολογώ ότι η σχετική αναφορά του Πρωθυπουργού στο Υπουργικό Συµβούλιο δεν µε έκανε σοφότερο. Έδωσε, λέει, εντολή στον υπουργό Εσωτερικών «να ετοιµάσει άµεσα τις σχετικές νοµοθετικές ρυθµίσεις». Ακούγεται περισσότερο σαν απειλή παρά σαν εξήγηση.

Κι αυτό ακριβώς είναι. ∆ιότι ένα δηµοψήφισµα εγκυµονεί έναν τεράστιο κίνδυνο χωρίς να λύνει κανένα πρόβληµα.

Ο κίνδυνος είναι να καταγράψει απλώς το λαϊκό αίσθηµα της στιγµής. Ένα λαϊκό αίσθηµα, το οποίο (ευλόγως) θέλει να λυθούν τα προβλήµατα ως διά µαγείας, χωρίς κόστος και θυσίες. Ένα λαϊκό αίσθηµα που έχει δοκιµαστεί από µια πολιτική χωρίς λύσεις και προσδοκά λύσεις χωρίς πολιτική.

Περισσότερα