Οι «δημοκρατικοί» αντίπαλοι της Δημοκρατίας

του Πάσχου Μανδραβέλη

Καθημερινή
13 Μαΐου 2012

Η Δημοκρατία δεν ευλογεί την παραβίαση των κανόνων συμβίωσης, απλώς επιτρέπει σε όλους να συμμετάσχουν στον ορισμό αυτών των κανόνων.

«Σε μια δημοκρατία», έγραψε ο Αμερικανός δικαστής Φίλιξ Φρανκφούρτερ, «το υψηλότερο αξίωμα είναι αυτό του πολίτη». Αυτό είναι μια άλλη ανάγνωση του πρώτου άρθρου στα συντάγματα όλων των χωρών, που περίπου λένε ό,τι και το ελληνικό: «Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία. Ολες οι εξουσίες πηγάζουν από τον λαό...». Αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε πολίτης από μόνος, κατέχοντας το υψηλότερο αξίωμα, μπορεί να κάνει ό,τι γουστάρει, αλλά οι περισσότεροι πολίτες μαζί ορίζουν την τύχη μιας χώρας· είτε προς το καλύτερο είτε προς το χειρότερο.

Την περασμένη Κυριακή, οι Ελληνες άσκησαν την ύψιστη εξουσία τους και ίσως πρέπει να ξεκαθαρίσουμε μερικά πράγματα. Και αυτό, διότι όπως συμβαίνει και με όλα τα άλλα πράγματα, στην Ελλάδα και η έννοια της δημοκρατίας έχει κακοποιηθεί τόσο πολύ ώστε τα πάντα κατέληξαν πολτός. Τα πολιτικά δικαιώματα συγχέονται με τα ατομικά· ο νόμος της πλειοψηφίας με το «δίκιο» μιας τάξης· η υποχρέωση τήρησης των νόμων με το δικαίωμα (υπό όρους) της πολιτικής ανυπακοής· η δημοκρατία με την οχλοκρατία· η πολιτική με τον χουλιγκανισμό· το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου με τις βιαιότητες· το δικαίωμα της συνάθροισης με τις καταλήψεις· η νόμιμη βία, που οφείλει να ασκεί τηρώντας τους κανόνες το κράτος, με την παράνομη βία εκείνου που θεωρεί ότι αδικείται.

Το αποτέλεσμα αυτής της ιδεολογικής θολούρας αποτυπώνεται στην καθημερινότητά μας και στην κατάσταση που βρίσκεται η χώρα σήμερα. Υμνώντας τη δημοκρατία, φτάσαμε στην τυραννία των μειοψηφιών, που αποτρέπουν βιαίως την εφαρμογή των νόμων, στο όνομα ενός «ανώτερου» και αυτοπροσδιοριζόμενου «δίκιου» το οποίο ορίζεται ανάλογα με τα γούστα ή τις ιδεοληψίες καθενός κι αδιαφορώντας για τις προτεραιότητες των άλλων.

Ομως, η δημοκρατία δεν είναι ένα σύστημα απόλυτης ελευθερίας· είναι το πιο ελεύθερο σύστημα που έχουμε γνωρίσει μέχρι τώρα. Δεν ευλογεί την παραβίαση των κανόνων συμβίωσης, απλώς επιτρέπει σε όλους να συμμετάσχουν στον ορισμό αυτών των κανόνων. Δεν είναι ένα σύστημα που επιτρέπει στις μειοψηφίες να κάνουν ό,τι θέλουν· είναι ένα σύστημα που επιτρέπει στις μειοψηφίες να λένε ό,τι θέλουν, έτσι ώστε να πείσουν και να γίνουν με τη σειρά τους κάποια στιγμή πλειοψηφία για να ορίσουν τους κανόνες. Δεν επιτρέπει καν στην πλειοψηφία να κάνει ό,τι θέλει. Υπάρχουν τα θεμελιώδη δικαιώματα κάθε ατόμου, που δεν μπορεί να καταπατήσει ούτε το 99,9% του υπόλοιπου λαού.

Περισσότερα