Η ανάπηρη ευρωπαϊκή δημοκρατία

του Γεώργιου Π. Μαλλούχου

Το Βήμα
2 Φεβρουαρίου 2011

Σε λιγότερο από ένα μήνα, στη σύνοδο κορυφής της 25ης Μαρτίου, θα ληφθούν αποφάσεις καθοριστικές για το μέλλον όχι μόνον της Ελλάδας που βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, αλλά και πολλών εκατομμυρίων ευρωπαίων πολιτών χωρών που δεν αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους πρόβλημα.

Η υιοθέτηση του Συμφώνου Ανταγωνιστικότητας με όποιο τελικά περιεχόμενο καταλήξει αυτό να λάβει, θα αποτελέσει την τροχιά επί της οποίας αυστηρά θα κινηθούν τα επόμενα χρόνια οι οικονομίες και, συνεπώς, οι κοινωνίες της ευρωζώνης. Δηλαδή, αυτό που θα αποφασιστεί στην Κορυφή, έχει ασύγκριτα μεγαλύτερη πραγματική σημασία για το μέλλον των λαών της, από ότι πολλά ερωτήματα και διακυβεύματα που τίθενται ως κεντρικά σε πολλές εθνικές εκλογικές αναμετρήσεις. Θα περάσει άραγε, έστω και μετά, από τον έλεγχο ή την κύρωση των κοινοβουλίων των κρατών μελών;

Εδώ ακριβώς λοιπόν, τίθεται το ερώτημα: τι ξέρουν για όλα αυτά οι ίδιοι οι λαοί της Ευρώπης; Ποιος τους ρώτησε και πότε; Κανείς ποτέ. Πλην ίσως των τελευταίων εκλογών στην Ιρλανδία, καμιά άλλη εκλογική αναμέτρηση δεν είχε στην ατζέντα της ένα τέτοιο Σύμφωνο, ώστε οι λαοί να μπορούν να πάρουν, με κάποιο τρόπο κάποια θέση. Αυτοί, απλώς ακούν και βλέπουν ότι μεταδίδεται από τα μέσα ενημέρωσης. Αλλά, για όσα αποφασιστούν σε περίπου είκοσι ημέρες, ουδείς λαός έχει, με τον α ή β τρόπο, ερωτηθεί.Οχι μόνον από τους μικρούς κι αδύναμους συγκριτικά λαούς. Ούτε από τους μεγάλους. Κι όλα αυτά, μας μοιάζουν αυτονόητα. Κακώς. Γιατί δεν είναι.

Στις έμμεσες αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες, το πολίτευμα – σφραγίδα του ελεύθερου δυτικού κόσμου, ο λαός εκλέγει αντιπροσώπους κι εκείνοι νομοθετούν και κυβερνούν. Έτσι δουλεύει το σύστημα. Και, παρά τα προβλήματά του, δουλεύει καλά. Λίαν παραδόξως, στην Ευρωπαϊκή Ένωση του 21ου αιώνα, που δημιουργήθηκε και απαρτίζεται από μερικές από αυτές τις πιο προηγμένες δημοκρατίες, δουλεύει αλλιώς: οι λαοί εκλέγουν βουλές και μέσα από αυτές σχηματίζουν κυβερνήσεις όχι για να κυβερνηθούν, αλλά για να… αντιπροσωπευθούν ακόμα παραπέρα: η αντιπροσώπευση, της αντιπροσώπευσης.

Περισσότερα