Sunday, May 11, 2014

Για μιαν «εντοπισμένη» και ειλικρινή αναθεώρηση

του Νίκου Κ. Αλιβιζάτου

Καθημερινή

11 Μαΐου 2014

Πιστός σε μια παλιά συνήθεια της συνταγματικής μας ιστορίας, ο πρωθυπουργός δεν αρκέσθηκε την περασμένη Τετάρτη στην αναγγελία μιας ακόμη συνταγματικής αναθεώρησης. Εν χορδαίς και οργάνοις, μίλησε για το «νέο Σύνταγμα» που έχει τάχα ανάγκη η χώρα, αφού το ισχύον, όπως είπε, «έκλεισε τον κύκλο του».

Ευτυχώς, οι 30 προτάσεις που εν συνεχεία παρουσίασε (πλην μιας, της τελευταίας, που ενδίδει σε παλιά φαντάσματα του κ. Σαμαρά) δεν επιβεβαιώνουν τη νεφελώδη αυτή εξαγγελία: προσεκτικά διατυπωμένες οι περισσότερες, δεν αγνοούν το δημοκρατικό κεκτημένο της Μεταπολίτευσης, που με τόση απρονοησία ορισμένοι λοιδορούν. Θα μπορούσαν ως εκ τούτου να αποτελέσουν τη βάση για έναν ανοιχτό διάλογο, ώστε η επόμενη συνταγματική αναθεώρηση να ανταποκρίνεται σε πραγματικές ανάγκες και όχι σε ιδεολογήματα.

Αναφέρομαι, πρωτίστως, στα τρία μείζονα ζητήματα, για τα οποία η ιδέα της αναθεώρησης έχει ωριμάσει: ποινική ευθύνη των υπουργών, βουλευτική ασυλία και κατ’ ουσίαν αχρήστευση των ανεξάρτητων αρχών, μέσω της ατυχούς ρύθμισης του ισχύοντος Συντάγματος που απαιτεί ομοφωνία ή πλειοψηφία των 4/5 ενός οργάνου της Βουλής –της Διάσκεψης των Προέδρων– για την ανάδειξη των μελών τους. Για τα ζητήματα αυτά, όλα τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου συμφωνούν ότι το Σύνταγμα πρέπει να αλλάξει. Και θα ήταν κρίμα εάν λόγοι σκοπιμότητας ή διαφωνίες για τα δευτερεύοντα απέτρεπαν τη συμπόρευσή τους.

Περισσότερα

Δεν παίζουμε με το Σύνταγμα

του Σταύρου Τσακυράκη

Το Βήμα

11 Μαΐου 2014

Φαντάζομαι ότι δεν υπάρχει νοήμων άνθρωπος που να μην αντιλαμβάνεται ότι το πολιτικό προσωπικό της χώρας «παίζει» επικοινωνιακά με το Σύνταγμα, τον θεμελιώδη νόμο του κράτους. Τι άλλο μπορεί να είναι η πομπώδης εξαγγελία ευρείας αναθεώρησης από τον Πρωθυπουργό λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές για την Αυτοδιοίκηση και την Ευρωβουλή; Επιδιώκει μήπως σοβαρό διάλογο για συγκεκριμένες προτάσεις; Επιθυμεί να διεξαχθεί ο διάλογος στα τηλεοπτικά παράθυρα, όπου οι υποψήφιοι δήμαρχοι και ευρωβουλευτές, μεταξύ άλλων, θα πετούν και καμιά κουβέντα για το Σύνταγμα;

Το χειρότερο είναι ότι έτσι συνεχίζεται μια κάκιστη παράδοση. Το 2001, πάλι για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας, χωρίς κανένας να ενδιαφέρεται και χωρίς οι ίδιοι οι βουλευτές να γνωρίζουν τι ψηφίζουν, πραγματοποιήθηκε μια σαρωτική αναθεώρηση (άλλαξε 79 διατάξεις), η οποία ήταν μνημείο προχειρότητας και πολυλογίας. Το Σύνταγμά μας κατέληξε να περιέχει πάνω από 27.000 λέξεις, να είναι δηλαδή διπλάσιο σε μέγεθος από το μέσο Σύνταγμα της Ευρώπης των «28» που είναι περίπου 15.000 λέξεις. Μόλις πέντε χρόνια αργότερα εξαγγέλθηκε νέα εκτεταμένη αναθεώρηση που τελικά κατέληξε το 2008 στην αναθεώρηση τεσσάρων μόνο διατάξεων.

Στο ερώτημα γιατί αρέσει στους πολιτικούς μας να «παίζουν» κάθε λίγο και λιγάκι με το Σύνταγμα η απάντηση είναι απλή: Επιχειρούν να καλύψουν την απροθυμία και την ανικανότητά τους να πραγματοποιήσουν οποιαδήποτε σημαντική μεταρρύθμιση με την εξαγγελία αναθεώρησης που λειτουργεί σαν πανάκεια για τη λύση όλων των προβλημάτων μας. Δεν υπάρχει κανείς σοβαρός άνθρωπος που να θεωρεί το Σύνταγμα τροχοπέδη στις αλλαγές που έχει ανάγκη η χώρα.

Περισσότερα

Monday, May 5, 2014

The U.S. Constitution Is Impossible to Amend

by Eric Posner

Slate

May 5, 2014

In his new book, Six Amendments: How and Why We Should Change the Constitution, John Paul Stevens argues for amending the Constitution to promote democracy and rights. Stevens, who served on the Supreme Court from 1975 to 2010, knows a lot about the nation’s founding document and thinks that it needs a major retooling. He’s right that there are many problems with it. But he’s wrong to think that amending the Constitution is the solution. He’s wrong because it is nearly impossible to enact new amendments. That is the problem that needs a solution.

Stevens wants to abolish the death penalty, allow for more gun control and campaign finance regulation, and give judges the power to block gerrymandering. He would also allow the federal government to order around state officials and enable people to sue state governments for damages. The six amendments he proposes would overturn Supreme Court decisions, many of which Stevens dissented from when he served on the court.

In most countries, we could seriously consider the changes to the Constitution that Stevens proposes—or, for that matter, a different set of amendments from the Tea Party. But in our country, we can’t. Any proposal to amend the Constitution is idle because it’s effectively impossible.

The problem starts with Article 5 of the Constitution. It provides that an amendment can be proposed either by a two-thirds majority in both the House and the Senate or by a convention, called into being by Congress, after a request from two-thirds of the states. That’s version A and version B of step one. If an amendment makes it through either one, then comes step two: ratification by three-quarters of the states. In other words, an amendment requires a supermajority twice—the pig must pass through two pythons. By contrast, ordinary legislation requires the approval of a simple majority in each house.

The founders made the amendment process difficult because they wanted to lock in the political deals that made ratification of the Constitution possible. Moreover, they recognized that, for a government to function well, the ground rules should be stable. But they also understood that the people will need to change those ground rules as new challenges and problems surface with the passage of time. They didn’t mean for the dead hand of the past to block necessary progress.

More