Χειροπέδες και πολιτική

του Χαράλαμπου Ανθόπουλου

Έθνος
18 Μαΐου 2011

Ας θυμηθούμε το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αυτό που απαγορεύει τα βασανιστήρια και την απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση. Ισως τελικά είναι αυτό το άρθρο που κάνει τη διαφορά ανάμεσα στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Οτι τα βασανιστήρια είναι ανεκτά στις ΗΠΑ, το γνωρίζαμε από τις ανακριτικές μεθόδους που ακολούθησαν οι Αμερικανοί στρατιώτες στο Αμπου Γκράιμπ και το Γκουαντάναμο. Τώρα, με την υπόθεση Στρος Καν, βεβαιωθήκαμε ότι στις ΗΠΑ είναι κάτι το φυσιολογικό και η εξευτελιστική μεταχείριση των προσώπων που υποβάλλονται σε νόμιμη σύλληψη.

Πράγματι, η προσαγωγή του Στρος Καν με χειροπέδες στο δικαστήριο αποτελεί, με βάση τα ευρωπαϊκά νομικά δεδομένα, μια όχι απάνθρωπη μεν, αλλά σίγουρα εξευτελιστική μεταχείριση. Όπως έκρινε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εξευτελιστική μεταχείριση κατά το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης αποτελεί η χρήση χειροπεδών όταν συνιστά αδικαιολόγητη διαπόμπευση του συλληφθέντος (βλ. την απόφαση του Erdogan Yagiz κατά Τουρκίας, της 6ης Μαρτίου 2007). Αλλά και το άρθρο 278 παρ. 2 του ελληνικού Κώδικα Ποινικής Δικονομίας επιτρέπει τη χρήση χειροπεδών μόνο όταν το συλληφθέν πρόσωπο αντιστέκεται, είναι επικίνδυνο ή είναι ύποπτο φυγής. Τίποτε από όλα αυτά δεν συνέτρεχε στην περίπτωση του Στρος Καν και η χρήση χειροπεδών φαίνεται ότι δεν είχε άλλο σκοπό παρά μόνο τη δημόσια, μάλλον την παγκόσμια, διαπόμπευσή του. Ισως όμως ο στόχος να μην ήταν μόνο ο Στρος Καν αλλά και η Ευρωπαϊκή Ενωση, που θέλει πάντοτε να έχει τον πρώτο λόγο στον ορισμό του Γενικού Διευθυντή του ΔΝΤ.

Περισσότερα