Γκαζώνω και δεν πληρώνω

του Στράτου Παπαδημητρίου

Τα Νέα
29 Νοεμβρίου 2011

Αν υπάρχει ένας χώρος όπου καθρεφτίζεται ανάγλυφα η παθογένεια της ελληνικής κοινωνίας, αυτός είναι ο δρόμος και το πεζοδρόμιο. Το πώς οδηγούμε, πώς συμπεριφερόμαστε ως οδηγοί και πώς η πολιτεία αντιμετωπίζει τις σχετικές παραβατικές συμπεριφορές είναι ενδεικτικά για το τι συμβαίνει και στους άλλους τομείς της κοινωνίας.

Κατ' αντιστοιχία με το χρέος και τα ελλείμματα, είναι γεγονός ότι κατέχουμε μία από τις πρώτες θέσεις, αν όχι την πρώτη, στην Ευρώπη στα τροχαία δυστυχήματα σε σχέση με τον πληθυσμό μας, παρά τον ισχυρισμό ότι είμαστε πολύ καλοί οδηγοί. Ακόμη και η σημαντική μείωση κατά 15% των ατυχημάτων του πρώτου εξαμήνου του 2011 σε σχέση με το αντίστοιχο του 2010 οφείλεται περισσότερο στη μείωση των διανυόμενων χιλιομέτρων.

Για την κατάσταση στους δρόμους και στα πεζοδρόμια ευθυνόμαστε όλοι μας. Την πιο σημαντική ευθύνη έχει βέβαια η πολιτεία και η τοπική αυτοδιοίκηση, με την απουσία συστηματικής εκπαίδευσης από τα σχολικά χρόνια, την παραβίαση βασικών κανόνων σήμανσης και συγκοινωνιακής τεχνικής, την πλημμελή συντήρηση, τη διαχρονική ελλιπή αστυνόμευση... Αλλά εξίσου σημαντική ευθύνη έχουμε και όλοι εμείς ως οδηγοί και ως πολίτες.

Στον δρόμο οφείλουμε να συμβιώνουμε όλοι αρμονικά τηρώντας τους κανόνες που εμείς έχουμε θέσει. Δυστυχώς, αντί γι' αυτό, συνήθως ισχύει το δίκαιο του ισχυροτέρου (κατά σειρά: φορτηγά, λεωφορεία, αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες, ποδήλατα, πεζοί). Είναι εξάλλου αξιοπερίεργο το ότι, ενώ σε διάφορες χρονικές στιγμές οι ρόλοι μας αλλάζουν - οδηγός τη μία, πεζός την άλλη -, όταν επιστρέφουμε στον ρόλο του ισχυροτέρου ξεχνάμε τις αρνητικές εμπειρίες που είχαμε με την προηγούμενη ιδιότητα. Μπορεί δηλαδή να διαμαρτυρόμαστε για την έλλειψη πεζοδρομίων, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα παρκάρουμε μπροστά σε στάση λεωφορείων αν δεν βρίσκουμε χώρο αλλού. Ομοίως φερόμαστε και στο πλαίσιο της οικονομίας. Μπορεί, π.χ., ως πελάτες να μη μας αρέσει όταν κάποιος εστιάτορας δεν μας δώσει απόδειξη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι περισσότεροι θα είχαμε πρόβλημα να διαπραγματευτούμε την τιμή χωρίς απόδειξη με τον ηλεκτρολόγο αν αυτό μας ωφελούσε ή να αποκρύψουμε κάποιο δικό μας εισόδημα αν ήταν δυνατό.

Περισσότερα

German Constitutional Court at Risk of Losing Power

Spiegel
November 29, 2011

Some see Germany's Federal Constitutional Court as as a guardian of democracy in the euro crisis, others see it as an obstacle to rescuing the currency. Now members of Chancellor Merkel's ruling conservatives want to lessen its power by amending the constitution -- to remove its jurisdiction over European issues.

German Federal Constitutional Court judge Udo Di Fabio only has a few weeks to go before he retires on Dec. 19. The former governor of the western state of Saarland, Peter Müller, was elected as his successor by the Bundesrat, Germany's upper legislative chamber representing the interest of states, last Friday.

But before he leaves, di Fabio, responsible for European issues at Germany's highest court, will have to finalize two sensitive rulings. His panel of judges will deliberate on Tuesday and Wednesday this week on two complaints submitted by the Bundestag, the federal parliament, affecting the relationship between the parliament and the government.

The judges must decide how heavily members of parliament are to be involved when the government once again tries to rescue Europe.

But behind the scenes, much more is at stake: the loss of power of the Constitutional Court in itself. The government and the court are locked in one of their biggest power struggles to date. One judge at the court described it as a "latent constitutional crisis." The government, he said, was trying to free itself of the restraints imposed on it by the constitution, and by the court.

The president of the court, Andreas Vosskühle expressed it a little more cautiously. The perception of his court was at present, he said "ambivalent in parts."

On the one hand, the court had been credited for ensuring that European unity remained on a secure legal and democratic footing, he said. But on the other hand, it "is seen by some as an obstacle in overcoming the current crisis."

More

Ευρωπαϊκή ή εθνική δημοκρατία;

του Π.Κ. Ιωακειμίδη

Τα Νέα
18 Νοεμβρίου 2011

Τα όσα (τραγικά και κωμικά) συνέβησαν τις τελευταίες μέρες στη χώρα γύρω από τις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) και το «πακέτο στήριξης» (ανακοίνωση δημοψηφίσματος και ματαίωσή του, απαίτηση γραπτών εγγυήσεων σεβασμού των δεσμεύσεων και οι αντιδράσεις που προκάλεσε) αναδεικνύουν ένα θεμελιακό πρόβλημα του ευρωπαϊκού πολιτικού συστήματος. Το πρόβλημα αυτό έγκειται στο γεγονός ότι ενώ οι καίριες αποφάσεις οικονομικής πολιτικής λαμβάνονται σε επίπεδο ΕΕ από τα όργανά της (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Συμβούλιο Υπουργών, Eurogroup, κ.ά.) η νομιμοποίησή τους πρέπει να γίνει σε εθνικό επίπεδο, από τα εθνικά πολιτικά συστήματα και τους θεσμούς δηλαδή. Εδώ έχουμε μια βασική αντίφαση και ασυμμετρία. Εχουμε με άλλα λόγια ένα ευρωπαϊκό σύστημα λήψης αποφάσεων και διαμόρφωσης πολιτικής, αλλά δεν έχουμε ευρωπαϊκή δημοκρατία. Η δημοκρατία παραμένει εθνική δημοκρατία που λειτουργεί στο πλαίσιο των εθνικών κρατών - μελών με τους επιμέρους κανόνες που ορίζει η συνταγματική τάξη των κρατών - μελών. Το φαινόμενο αυτό συνιστά τη βασική εκδοχή του περίφημου «δημοκρατικού ελλείμματος» σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) και η άμεση εκλογή των μελών του από το εκλογικό σώμα το οποίο (υποτίθεται) θα κάλυπτε και θα ακύρωνε το «έλλειμμα» αυτό, δεν μπόρεσε να επιτελέσει αυτόν τον ρόλο (και σε σημαντικό βαθμό δεν του επιτρέπει να πράξει κάτι τέτοιο). Δεν μπόρεσε να συνδέσει τους ευρωπαϊκούς θεσμούς με την ευρύτερη ευρωπαϊκή κοινωνία. Από μια άλλη πλευρά, η ανάληψη της πρωθυπουργίας σε Ελλάδα και Ιταλία από κατά βάση τεχνοκράτες (υψηλού κύρους και ικανοτήτων - Λ. Παπαδήμο και Μ. Μόντι αντίστοιχα) έχει επίσης ανοίξει μια συζήτηση για τη σχέση ευρωπαϊκού συστήματος και εθνικών δημοκρατικών συστημάτων.

Περισσότερα

Merkel Eyes Constitution Revamp to Boost EU Powers

Spiegel
November 14, 2011

Germany's constitution is highly respected, but it also obstructs the transfer of power from Berlin to Brussels -- a fact that has hindered the rescue of Europe's common currency. At the CDU's party conference this week, Angela Merkel may push for an overhaul of the Basic Law in order to hasten euro bailout efforts.

Virtually nothing is more sacred to Germans than their constitution, which is known as the Basic Law. It was originally planned as a stopgap measure, but it has seen the Federal Republic of Germany through the past 62 years. During the Cold War, political parties may have squabbled over conservative Chancellor Konrad Adenauer's political commitment to Western Europe and the United States -- and they had their differences over left-leaning Chancellor Willy Brandt's Ostpolitik policy of normalizing relations with communist Eastern Europe, particularly with East Germany -- but they immediately and unanimously praised the Basic Law. "We have one of the best constitutions in the world," German Chancellor Angela Merkel once said.

Now, it looks as if Merkel herself may order an overhaul of the German constitution. At the party conference of the chancellor's conservative Christian Democratic Union (CDU) which commenced on Monday morning, Nov. 14, it is expected to approve a plan that could change the face of Europe -- and perhaps make it necessary for the Germans to rewrite their constitution.

This operation to amend the constitution has already become one of the government's most delicate political initiatives. If it succeeds, it would remove one of the euro's biggest problems: The 17 euro-zone countries have a common currency but do not have a common finance policy, a fact which partly explains why the euro is teetering at the edge of an abyss. This is tackled in the key sentence of the new paper. "We need more Europe in key policy areas," it says.

Merkel hesitated for a long time before making such a statement in public. It was three quarters of a year ago that German Finance Minister Wolfgang Schäuble reportedly took the chancellor aside and explained to her that the euro crisis could not be resolved with spur-of-the-moment policies. He told the chancellor that he was in favor of using the crisis to advance Europe's political unity.

More

Legally Speaking: A Conversation with Martha Nussbaum

hosted by Martin Lasden

University of California
Hastings College of Law
November 14, 2011

In a wide ranging interview, Martha Nussbaum, one of the world's most prominent moral and legal philosophers talks about the relationship between law and emotion, abortion, animal rights, and social justice.

Ο δρόμος προς τη δίκαιη κοινωνία

του Θανάση Γιαλκέτση

Ελευθεροτυπία
29 Οκτωβρίου 2011

Οι θεωρίες της δικαιοσύνης που επεξεργάστηκαν ο Χομπς, ο Λοκ, ο Ρουσό, ο Καντ ή, στους σύγχρονους καιρούς, ο Τζον Ρολς, δεν ανέλυαν επαρκώς τον πραγματικό κόσμο, την καθημερινή ζωή και τη συμπεριφορά των ανθρώπων.

Ο στόχος τους ήταν να επινοήσουν και να σχεδιάσουν τέλειους θεσμούς, υποθέτοντας ότι η ύπαρξη αυτών των θεσμών θα διασφάλιζε την προσχώρηση όλων των πολιτών στο δίκαιο «κοινωνικό συμβόλαιο».

Στο βιβλίο του The Idea of Justice (Harvard University Press, 2009), ο ινδός νομπελίστας οικονομολόγος Αμάρτια Σεν υιοθετεί μια διαφορετική προσέγγιση. Αντί να αναζητάει τους τέλειους θεσμούς της δίκαιης κοινωνίας προτιμά να θέτει το ερώτημα: πώς μπορούμε να εξαλείψουμε ή έστω να περιορίσουμε τις υπαρκτές αδικίες και ανισότητες; Ο Αμάρτια Σεν μίλησε για τις ιδέες που αναπτύσσει στο βιβλίο του σε μια συνέντευξη που έδωσε στο ιταλικό περιοδικό L' Espresso. Από τη συνέντευξη αυτή παρουσιάζουμε στη συνέχεια ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα.

«Η ιδέα της δικαιοσύνης βρίσκεται στη βάση κάθε δημοκρατίας. Αγανακτούμε μπροστά σε κάθε φανερή αδικία επειδή η δικαιοσύνη είναι στοχαστική: αναφέρεται δηλαδή στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Η ιδέα της δικαιοσύνης συνδέεται στενά με την αμεροληψία. Και αν με ρωτήσετε τι είναι η αμεροληψία, απαντώ λέγοντας ότι γι' αυτήν μιλούν ακόμα και τα παιδιά στην τρυφερή τους ηλικία. Σύμφωνα με τον Νόαμ Τσόμσκι, οι γλωσσικές μας ικανότητες (γραμματική, σύνταξη) είναι έμφυτες. Εγώ νομίζω ότι και η αίσθηση της αμεροληψίας είναι έμφυτη. Είναι βιολογικό ζήτημα. Αλλά δεν με ενδιαφέρει η βιολογική πλευρά αυτής της ιστορίας. Γιατί το ζήτημα της αμεροληψίας πρέπει να τοποθετηθεί στο ηθικό πεδίο και όχι σε εκείνο της εξέλιξης του είδους. Αναφέρω ένα παράδειγμα: στους άνδρες και στις γυναίκες αρέσει να κάνουν έρωτα. Και η βιολογική προέλευση της επιθυμίας είναι πιθανότατα η επιβίωση του είδους. Αλλά όταν σαγηνεύουμε ή σαγηνευόμαστε δεν το κάνουμε επειδή σκεφτόμαστε πώς θα διασφαλίσουμε τη συνέχεια του ανθρώπινου γένους. Θέλω να πω με αυτό ότι οι συμπεριφορές μας δεν υπαγορεύονται από έναν ορθολογικό υπολογισμό αιτίας και αποτελέσματος. Ιδού γιατί είναι σημαντικό να έχουμε όλοι μας το αίσθημα της δικαιοσύνης. Αντίθετα, είναι λιγότερο σημαντικό το να κατανοούμε το γιατί το έχουμε.

Περισσότερα

James Madison: Ο Πατέρας του Συντάγματος

των Γιούλη Φωκά-Καβαλιεράκη και Αριστείδη Ν. Χατζή


δημοσιευμένο στον τόμο
Οι Εναρκτήριοι Λόγοι των Αμερικανών Προέδρων, 1789-2009: Από τον George Washington έως τον Barack Obama
Επιμέλεια: Αντώνης Μακρυδημήτρης, Μαρία-Ηλιάνα Πραβίτα και Κωνσταντίνος Καπλής
Εκδόσεις Σάκκουλα, 2011

Όταν διαμορφώνεις ένα τύπο διακυβέρνησης όπου άνθρωποι θα διοικούν άλλους ανθρώπους η μεγάλη δυσκολία έγκειται στο εξής: θα πρέπει πρώτα να δώσεις την δύναμη στην κυβέρνηση να ελέγχει αυτούς που κυβερνά και έπειτα να την υποχρεώσεις να ελέγχει τον εαυτό της.

James Madison

Δεν θα πρέπει να αφαιρεθεί ή να περιοριστεί το δικαίωμα των ατόμων στο λόγο ή στην δημοσίευση αυτών που πιστεύουν. Η δε ελευθερία του τύπου, που αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προπύργια της ελευθερίας, θα πρέπει να είναι απαραβίαστη.

James Madison

Ο James Madison (1751-1836) υπηρέτησε ως ο 4ος Πρόεδρος των Η.Π.Α. από το 1809 έως το 1817, σε δύο συνεχόμενες θητείες. Υπήρξε ένας από τους επτά σημαντικότερους πατέρες-ιδρυτές (founding fathers) της Αμερικανικής Δημοκρατίας και για πολλούς ο σημαντικότερος, καθώς ήταν ο βασικός συγγραφέας του Αμερικανικού Συντάγματος και των πρώτων τροποποιήσεών του που κατοχύρωναν τα ατομικά δικαιώματα. Ο Madison όμως θεωρείται και ένας από τους σημαντικότερους φιλελεύθερους στοχαστές του τέλους του 18ου αιώνα που κατάφερε να επηρεάσει καταλυτικά με τις ιδέες του όχι μόνο την θεσμική δομή και τις ιδεολογικές βάσεις του νέου έθνους αλλά και πολλών άλλων εθνών στην διάρκεια του 19ου αιώνα.

Ο Madison γεννήθηκε στην Βιρτζίνια, στις 16 Μαρτίου του 1751. Ο πατέρας του ήταν ένας από τους πλουσιότερους γαιοκτήμονες της Πολιτείας και ο James ως πρωτότοκος θα απολάμβανε στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του μια οικονομική άνεση που θα του επέτρεπε να ασχοληθεί με την πολιτική και την φιλοσοφία. Το 1769 γράφτηκε στο Princeton (το οποίο τότε ονομαζόταν College of New Jersey) όπου σπούδασε σχεδόν τα πάντα αλλά ιδιαίτερα ιστορία, φιλοσοφία, πολιτική επιστήμη και νομικά. Εκεί, μελετώντας, ήρθε σε επαφή με τους κυριότερους εκπροσώπους του Σκωτικού Διαφωτισμού, όπως τους Frances Hutcheson, David Hume και Adam Smith αλλά επηρεάστηκε καταλυτικά και από τις ιδέες του John Locke, του Isaac Newton και του Jonathan Swift. Επιδεικνύοντας εξαιρετική ικανότητα και επιμέλεια, κατόρθωσε να αποφοιτήσει στα δυο μόλις χρόνια παρά το προβλήματα με την υγεία του. Τα τελευταία τον βασάνιζαν σε όλη του την ζωή, καθώς ήταν ασθενικός και επιπλέον μικρόσωμος και ιδιαίτερα συνεσταλμένος. Όμως ήταν τόσο ισχυρή η προσωπικότητα και η γοητεία που εξέπεμπε ώστε από τη διάρκεια των σπουδών του ήδη μπλέχτηκε στην πολιτική και στις ζυμώσεις της προεπαναστατικής Αμερικής.

Υπό την επιρροή των φιλελεύθερων ιδεών και ενθουσιασμένος με την ευκαιρία που του έδινε η Αμερικανική επανάσταση, επιστρέφοντας στην Βιρτζίνια, ασχολήθηκε ενεργά με την πολιτική. Το 1776, σε ηλικία μόλις 25 ετών, εκλέγεται μέλος της Επαναστατικής Συνέλευσης της Βιρτζίνια και αμέσως μετά στο κοινοβούλιο της ανεξάρτητης πλέον πολιτείας, όπου και γνωρίζει τον Thomas Jefferson με τον οποίο θα διατηρήσει μια βαθιά και σταθερή φιλία και θα συνεργαστούν στην συνέχεια της πολιτικής του καριέρας.

Εδώ θα βρείτε ένα ηλεκτρονικό ανάτυπο με τη συνέχεια του κειμένου αλλά και τη μετάφραση στα ελληνικά των δύο εναρκτήριων προεδρικών λόγων του James Madison

Outside the Law

by Eric A. Posner

Foreign Policy
October 25, 2011

The execution-style killing of Muammar al-Qaddafi by a mob of gunmen in the ruins of Sirte last week put an end to NATO's six-month military intervention in Libya. Unless the country descends into anarchy or an equally abhorrent dictator succeeds Qaddafi, the Libya intervention will be regarded as a victory for the West, for the United States, and for that reluctant but surprisingly fierce warrior, President Barack Obama. And it's a victory that came on the cheap. It is rare thing indeed for the Pentagon to spend as little as $1 billion on a successful military campaign, without losing ten times that amount in the sofa cushions.

But if the Libya intervention turns out to be a political and moral victory, it also illustrates once again the motto, inter arma silent leges -- in times of war, the law falls mute. Both international and U.S. law took a drubbing alongside Qaddafi's ragtag army, casting further doubt upon the already tenuous notion that international military actions can be conducted on a legal basis.

The basis for the intervention under international law was dubious from the start. Libya is a sovereign state and, as a matter of international law, NATO cannot bomb it without a legal justification. The rebels' request for military intervention could not override the government's quite understandable, if regrettable, refusal to give its consent to be bombed. So, the United States and NATO turned to the U.N. Security Council, which enjoys the power under the U.N. Charter to authorize military interventions in foreign countries.

But two problems arose. The first was the legal justification for intervening. The Charter gives the Security Council authority to take actions to promote peace and collective security. But Libya did not threaten its neighbors or any other country. The purpose of the intervention, according to the resolution that authorized it, was to protect Libyan civilians from their government.

More

David Bernstein on Rehabilitating Lochner and the Freedom to Contract

Hosted by Nick Gillespie

Reason TV
October 18, 2011

“Either the Commerce Clause gives Congress a plenary power to regulate anything it pleases or it doesn’t; and let’s have that argument,” says George Mason University law professor David Bernstein.

Bernstein goes after progressive attempts to limit economic freedom and liberty of contract in his new book Rehabilitating Lochner: Defending Individual Rights against Progressive Reform, a history of the 1905 case Lochner v. New York. The decision nullified a state law regulating work hours for bakers and became the impetus for a 40-year period where American courts protected economic liberty.

A Lochner rehabilitation has not been easy, Bernstein admits. Many legal experts see Lochner as on par with the infamous Dred Scott decision. The government's encroaching power under the Commerce Clause has also held the case for economic liberty back. But Bernstein remains hopeful and believes both liberals and conservatives have something to gain in reexamining Lochner's implications, which range from protecting the right to an abortion to striking down the health care act’s individual mandate.

More

Do we need Referenda on EU Membership

Debating Europe
October 19, 2011

Last Thursday 13th October Debating Europe, a platform for discussion supported by the European Parliament, brought together British Conservative MP Bill Cash and former Irish Prime Minister John Bruton to a live debate to discuss the future of the Eurozone and the possible effects of its failure. It was a fascinating debate, where the two participants, holding almost polar opposite views, dicussed, among others, the idea of a referedum on EU membership.

Bill Cash is a British Conservative MP and Secretary of the European Reform Forum. Under Prime Minister John Major, he was ringleader of a rebellion over the Maastricht treaty that almost brought down the government.

John Bruton was Irish Taoiseach from 1994 to 1997. He also served as EU Ambassador to the US from 2004–2009, and is a former Vice-President of the European People’s Party (EPP).

More

Crowds and constitutions

by Thorvaldur Gylfason

Vox
October 13, 2011

Iceland’s economic meltdown has led to a change in its constitution. This column, by one of the 25 people elected to draft the new document, documents the journey.

Iceland has never been particularly good at outsourcing. Insourcing, on the other hand, has been something of a national sport. For example, a few years ago first the nephew and then a close friend of the prime minister were appointed judges on the Supreme Court. When a few years later the prime minister’s son was appointed district judge, a more qualified applicant for the job sued the offending minister and was awarded financial compensation by the Supreme Court (much lower compensation, however, than a lower court had decided). After the financial crash of 2008, to take another example, the government thought it better to appoint a domestic Special Investigation Committee (SIC), rejecting proposals for an international commission of enquiry that would have been beyond all suspicion of partiality. As it happened, the SIC did a good job, but that is another story (Gylfason 2010).

More

From crisis to constitution

by Thorvaldur Gylfason

Vox
October 11, 2011

As economic protests continue throughout Europe, many wonder whether such efforts will be in vain. This column explores what happened in Iceland, where a “pots-and-pans” revolution in response to the devastating financial crisis gave rise to a new constitution.

Political upheaval is the most common precursor of constitutional change. The collapse of communism in 1989 produced a large number of new constitutions in East and Central Europe and Asia (Elster 1995). Economic crises are less common triggers of constitutional change. The Great Depression did not prompt the Americans to change their constitution – changes of the law, such as the Glass-Steagall Act of 1933, were thought sufficient.

Pots and pans

Iceland’s spectacular financial collapse in October 2008 was, in effect, political as well as economic. One of the most vocal demands of the “pots-and-pans” revolution that led to a change of government in early 2009 was for a new constitutional order, a new republic even, to replace the provisional constitution from 1944 when Iceland unilaterally separated from occupied Denmark.

The new parliament promised at once to quickly revise the provisional document, essentially a translation of the Danish constitution with a nationally elected president with potentially significant powers substituted for a monarch. This promise was not kept, however, except for a few minor revisions to adjust the article on parliamentary elections to demographic changes, to transit from a bicameral parliament to a unicameral one, and to append, in 1995, some new articles on human rights.

The demand of the pots and pans for an overhaul of the constitution was a demand that the political class – discredited by the collapse of the banks to which it had been so close and so generous[1] – eventually honour the promise it had for so long failed to keep. In its own interest, the political class wanted the constitution to continue to preserve the significant bias of the electoral system in favour of the provinces to safeguard their overrepresentation in parliament (Gylfason et al. 2010, 7,140). The parties behaved as pressure groups of political insiders.

More

Δημοψήφισμα, μια ατυχής πρωτοβουλία

του Nίκου K. Aλιβιζάτου

Καθημερινή
9 Οκτωβρίου 2011

Είναι γνωστή από παλιά η αδυναμία του Γιώργου Παπανδρέου για την άμεση δημοκρατία και τους θεσμούς της. Υπό την ηγεσία του, το 2006, στο πλαίσιο της επιχειρούμενης τότε συνταγματικής αναθεώρησης, το ΠΑΣΟΚ είχε προτείνει να διεξάγεται δημοψήφισμα αν το ζητήσει το 5% των πολιτών και να συζητείται υποχρεωτικά στη Βουλή πρόταση νόμου που υποστηρίζει το 3% τουλάχιστον των εκλογέων. Είναι αλήθεια, εξ άλλου, ότι στο τελευταίο προεκλογικό πρόγραμμά του, το ΠΑΣΟΚ δεσμευόταν για τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων. Ο ψόγος, επομένως, περί κυβερνητικού αιφνιδιασμού δεν ευσταθεί. Πολύ περισσότερο που το σχετικό άρθρο του Συντάγματος (άρθρο 44 παρ. 2), αν και είχε αναθεωρηθεί το 1986, δεν είχε τον εκτελεστικό του νόμο.

Παρ’ όλ’ αυτά, λόγω συγκυρίας, η πρωτοβουλία της κυβέρνησης να φέρει στη Βουλή νομοσχέδιο για τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων, την περασμένη εβδομάδα, χαρακτηρίσθηκε προσχηματική. «Απέλπιδα προσπάθεια να κρατηθείτε, την χαρακτήρισε βουλευτής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ενώ ακόμη κι ένα ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ όπως ο κ. Απ. Κακλαμάνης επέσεισε τον κίνδυνο το νομοσχέδιο να αποτελέσει «αρχή δεινών».

Οι επιφυλάξεις αυτές ήταν, κατά τη γνώμη μου, δικαιολογημένες. Διότι, σε συνθήκες πρωτοφανούς οικονομικής και κοινωνικής έντασης σαν κι αυτές που ζούμε, είναι τουλάχιστον αφελές να πιστεύει κανείς ότι ο λαός μπορεί να αποφασίσει για το μέλλον του με την απαιτούμενη νηφαλιότητα. Μοιραία, η λογική του μαύρου και του άσπρου θα επικρατήσει, εκεί όπου η λύση –όπως, άλλωστε, διδάσκει και η Ιστορία– περνάει πάντοτε μέσα από τις αποχρώσεις. Οταν τα πνεύματα είναι τόσο οξυμένα, τέτοιες αντιπαραθέσεις δεν συντελούν στο «βάθεμα» της δημοκρατίας, αλλά στη διεύρυνση των χασμάτων και των διαιρέσεων. Πολύ περισσότερο όταν το πότε θα διεξαχθεί το δημοψήφισμα και σε ποιο ακριβώς ερώτημα θα κληθούν να απαντήσουν οι εκλογείς τα αποφασίζει κατά το Σύνταγμα η κυβερνώσα πλειοψηφία. Διότι, ακόμη κι αν έχουν τις καλύτερες προθέσεις, είναι πέρα από βέβαιο ότι οι κυβερνώντες, σε στιγμές μεγάλης δοκιμασίας, θα κατηγορηθούν αν όχι για υφαρπαγή, τουλάχιστον για απόπειρα παγίδευσης της λαϊκής ετυμηγορίας.

Περισσότερα

Jonathan Israel, "A Revolution of the Mind: Radical Enlightenment and the Intellectual Origins of Modern Democracy"

Democracy, free thought and expression, religious tolerance, individual liberty, political self-determination of peoples, sexual and racial equality--these values have firmly entered the mainstream in the decades since they were enshrined in the 1948 U.N. Declaration of Human Rights. But if these ideals no longer seem radical today, their origin was very radical indeed--far more so than most historians have been willing to recognize. In A Revolution of the Mind, Jonathan Israel, one of the world's leading historians of the Enlightenment, traces the philosophical roots of these ideas to what were the least respectable strata of Enlightenment thought--what he calls the Radical Enlightenment.

Originating as a clandestine movement of ideas that was almost entirely hidden from public view during its earliest phase, the Radical Enlightenment matured in opposition to the moderate mainstream Enlightenment dominant in Europe and America in the eighteenth century. During the revolutionary decades of the 1770s, 1780s, and 1790s, the Radical Enlightenment burst into the open, only to provoke a long and bitter backlash. A Revolution of the Mind shows that this vigorous opposition was mainly due to the powerful impulses in society to defend the principles of monarchy, aristocracy, empire, and racial hierarchy--principles linked to the upholding of censorship, church authority, social inequality, racial segregation, religious discrimination, and far-reaching privilege for ruling groups.

In telling this fascinating history, A Revolution of the Mind reveals the surprising origin of our most cherished values--and helps explain why in certain circles they are frequently disapproved of and attacked even today.

Jonathan Israel is professor of modern history at the Institute for Advanced Study in Princeton. He is in the process of finishing a monumental three-volume history of the Radical Enlightenment, the first two volumes of which, Radical Enlightenment and Enlightenment Contested, have already been published.

                            

Ruling for Open Courts

New York Times
Editorial
October 2, 2011

The American justice system rests on open and transparent proceedings. A recent ruling by Judge James Ware of Federal District Court in San Francisco wisely upheld this principle in ordering the release of a video recording of the civil trial on the constitutionality of Proposition 8, California’s voter-approved ban on same-sex marriage.

The discriminatory measure was struck down last year by Vaughn Walker, the Federal District Court judge who presided at the trial; the case is pending appeal. Judge Ware addressed the separate question of whether the videotape should remain under court seal, as Proposition 8’s supporters urged. Pressing for the videotape’s release were the trial’s victorious plaintiffs, and a media coalition, including The New York Times Company.

More

The Guilty

by Peter E. Gordon

New Republic
September 29, 2011

This past April marked the fiftieth anniversary of the trial of Adolf Eichmann. Captured in 1960 by the Mossad in Buenos Aires, where he had been living with his family under an assumed name, the former high-ranking SS officer and head of the Gestapo’s Department for Jewish Affairs was flown to Jerusalem, where he stood trial in an Israeli court for his pivotal role in both the design and the implementation of the Final Solution. By mid-August, Eichmann had been sentenced to death. He died by hanging in Ramle Prison in 1962, and it was decided to scatter his ashes at sea to prevent neo-Nazi efforts at commemoration.

The trial represented a true watershed in the postwar struggle to come to terms with the legacy of Nazism and the Holocaust. This anniversary thus serves as an appropriate occasion for assessing its long-term significance. The historian Deborah Lipstadt is an interesting person for the task. Although she is well-known for her studies of the American press during the Holocaust and for her comprehensive indictment of post-Holocaust revisionism, she is surely most famous for her courageous appearance in a British court to fend off charges of libel brought by the Holocaust-revisionist David Irving (an experience that she captured in full legal detail in her book History on Trial in 2005).

Lipstadt is hardly a bashful writer, and it is chiefly her sense of personal mission that distinguishes her narrative of the Eichmann trial. Like many of the works that have appeared in the ‘Jewish Encounters’ series from Schocken and Nextbook, Lipstadt’s book combines a familiar genre of historical summation with a more unusual species of personal and historical reflection. It is a serviceable summary of the events and the major themes of the trial itself. But readers already familiar with this story will not find much to surprise them in Lipstadt’s narrative. More interesting are Lipstadt’s remarks on Hannah Arendt, whose controversial interpretation of the trial is subjected – not surprisingly -- to a severe dismantling. But what will grab the reader’s attention most of all is the unusual way Lipstadt interweaves the narrative of the Eichmann trial with more speculative remarks on its significance in relation to revisionism.

It is worth pondering why a single trial should have had the impact it did. After all, the Eichmann trial was hardly the first courtroom prosecution of former Nazis. By the end of the 1940s, the series of trials carried out by the allied military tribunal at Nuremberg had issued nearly one hundred and fifty guilty verdicts. Lesser-known trials conducted by personnel of the United States military at the former Dachau concentration camps led to an even greater number of guilty verdicts. But the Eichmann trial was different in several ways. First and foremost, it was the trial of a single man rather than a crowd of men. In our own time, especially after the various scandals regarding the past crimes of erstwhile Nazis and collaborators, it is too easy to forget how stunning it must have seemed to witness a trial dedicated to the prosecution of a single individual. The sheer scale of Nazi war-crimes often tempts historians to philosophize in grand ways about the impossibility of representation. But when the isolated war-criminal is sitting in the courtroom in a glass box, some (though only some) of the difficulties of imagining human depravity are removed.

                            

The Myth of Judicial Activism

by Clark Neily

Wall Street Journal
September 28, 2011

For decades, politicians and the public have decried "judicial activism." Conservatives denounced the Supreme Court as "activist" when it allowed Guantanamo detainees access to federal courts in Boumedienne v. Bush, while liberals did the same when the court struck down limits on corporate political speech in Citizens United.

But is it true that there are a lot of judges making law instead of enforcing it? According to Government Unchecked, a new report from the Institute for Justice's Center for Judicial Engagement, the answer is emphatically "No."

If lawmaking were a sport, how often would we expect politicians to put the ball in the constitutional basket versus putting up constitutional bricks? In principle, the Supreme Court's strike-down rate should equal the rate that the other branches of government exceed their constitutional authority. Given how often it is accused of activism, one might think the Supreme Court's strike-down rate must be off the charts. In fact, the opposite is true.

Over the 50-year period from 1954 to 2003, Congress enacted 16,015 laws, of which the Supreme Court struck down 104—just two-thirds of 1%. The court struck down an even smaller proportion of federal administrative regulations—about 0.5%—and a still smaller proportion of state laws: 455 out of one million laws passed, or less than one-twentieth of 1%.

More

Read the Report (PDF)

Geof Stone Addresses First-Year Class

by Geoffrey Stone

University of Chicago Law School
Remarks for the Entering Students Dinner
September 23, 2011

When Dean Schill first invited me to speak this evening, I turned instinctively to memories of my own Entering Students Dinner . . . 43 years ago.

I vividly recall that evening, in this very room. Phil Neal was the Dean, I sat over there (point), at my table were, among others, my still very good friends Barry Alberts, Bart Lee, and Judy Mears (one of the very few women in my class), and the speaker was Grant Gilmore, one of the most distinguished legal scholars of his generation.

But to my surprise, when I thought back to Professor Gilmore speech, I found no memories. I drew a total blank. I had no recollection whatever of what he said, or why.

After reflecting on this for several days, I came to the reluctant and depressing conclusion that such is the likely, if not inevitable, fate of most talks on these sorts of occasions. Students are too distracted, too anxious, too eager to get started, and too curious about one another to hear anything we say on an occasion such as this.

With that rather dreary insight in mind, I decided to scale down my aspirations. If I cannot leave you this evening marked indelibly with some profound wisdom concerning the role of law in American society, then perhaps I can at least offer you something more modest to help you in the days immediately ahead.

More

Our Progressive Constitution

by Geoffrey R. Stone

Huffington Post
September 17, 2011

Today is Constitution Day. It is a day to reflect, at least for a moment, on the American Constitution and how it has helped to shape our nation over more than two centuries. In simplest form, of course, the Constitution sets forth the rules of governance. It stipulates that there shall be one President, two Houses of Congress, the powers of the national government, limitations on the powers of the state and national governments, the minimum age of the President (35) and so on. In this simple sense, the Constitution establishes the rules of the game.

More fundamentally, however, the Constitution has served as the vehicle through which generations of Americans have made and remade their nation. When one steps back, as one should on Constitution Day, and considers the most profound changes in our society since 1789, it is easy to see that, by any reasonable measure, the Constitution has served in the long run as a progressive document that has enabled us to protect the rights, liberties and well-being of our people.

The original Constitution did not even have a Bill of Rights. That was added soon after ratification of the Constitution to ensure that the new national government would not abridge the freedom of speech or prohibit the free exercise of religion; that it would not engage in unreasonable searches and seizures or inflict cruel and unusual punishment; that it would not deprive people of life, liberty or property without due process of law or convict people of crimes without honoring their rights to a jury trial, to the assistance of counsel, and to present their own witnesses and to confront the witnesses against them.

More

Democracy vs. Representative Government

Bill of Rights Institute
September 8, 2011

More