Αριστερά και Δημοκρατία

του Σταύρου Τσακυράκη

Τα Νέα
28 Ιουλίου 2012

Οι οικονομικές κρίσεις ποτέ δεν έλειψαν από τη χώρα, αλλά μέχρι τη Μεταπολίτευση η Ελλάδα πήγαινε από πολιτική κρίση σε πολιτική κρίση: Κίνημα στο Γουδή, Μικρασιατική Καταστροφή, δικτατορία του Μεταξά, Κατοχή, Εμφύλιος, μαύρη δημοκρατία στις δεκαετίες του 1950 και του 1960 και τέλος δικτατορία των συνταγματαρχών. Φυσικά όλες αυτές οι κρίσεις είχαν τις ιδιομορφίες τους. Ολες, όμως, ήταν κρίσεις μιας χώρας που πάσχιζε χωρίς επιτυχία να εγκαθιδρύσει μια πραγματική κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Θα τις ονομάσω «κρίσεις που είχαν ως ζητούμενο τη Δημοκρατία».

Η Μεταπολίτευση έθεσε τέλος σε αυτού του είδους τις υπαρξιακές κρίσεις. Το δημοψήφισμα έσβησε οριστικά τον βασιλιά ως τον αντίπαλο πόλο της δημοκρατίας και οι κανόνες του δημοκρατικού παιχνιδιού που θεσπίστηκαν από το Σύνταγμα σε γενικές γραμμές τηρήθηκαν με αποτέλεσμα να έχουμε την πιο μακρά περίοδο ομαλής λειτουργία της Πολιτείας. Σταματήσαμε να έχουμε διαμάχες για την αυθεντικότητα των εκλογών, για το ποιος τις κέρδισε ή ποιος πρέπει να διοριστεί πρωθυπουργός και γενικά λειτουργούσαμε, τουλάχιστον τυπικά, σαν όλες τις δυτικοευρωπαϊκές δημοκρατίες.

Παρ' όλα αυτά, δεν αποφύγαμε και πάλι μια νέα υπαρξιακή κρίση. Τη λέω υπαρξιακή διότι, όπως και οι πριν από τη Μεταπολίτευση κρίσεις, δεν απειλεί απλώς την ευημερία μας αλλά θέτει υπό αμφισβήτηση τη θέση μας στην Ευρώπη και τον κόσμο• μας κάνει να συζητάμε ποιοι είναι οι σύμμαχοι και οι φίλοι μας• θέτει εκ των πραγμάτων ζητήματα εθνικής κυριαρχίας. Η ειρωνεία είναι ότι μόλις λίγα χρόνια πριν λέγαμε με περισσή οίηση ότι εμείς δεν είμαστε μέρος του προβλήματος στα Βαλκάνια, ο πιο άχρηστος πρωθυπουργός που είχαμε, δε, με ύφος χιλίων καρδιναλίων έδινε συμβουλές στην Τουρκία τι πρέπει να κάνει για να μπει στην ΕΕ. Εδώ και τρία χρόνια βρισκόμαστε - σχεδόν σε καθημερινή βάση - στα πρωτοσέλιδα όλων των μέσων ενημέρωσης, είμαστε χωρίς αμφιβολία ένα από τα προβλήματα του κόσμου ολόκληρου.
Η κοινωνία που δημιουργήσαμε είναι σε αδιέξοδο και βιώνουμε μια νέα υπαρξιακή κρίση που, όμως, διαφέρει από τις προηγούμενες όχι ως προς το βάθος ή την οξύτητα αλλά ως προς το γενικό πλαίσιο που διαμορφώθηκε. Ενώ οι προηγούμενες ήταν κρίσεις αναζήτησης της Δημοκρατίας, αυτή εδώ είναι κρίση εφαρμογής της Δημοκρατίας.

Περισσότερα