«Τα εν δήμω μη εν οίκω»

του Σταύρου Τσακυράκη

Το Βήμα
23 Μαΐου 2010

Είναι δίκαιο να δημοσιεύονται τα ονόματα όσων κατηγορούνται για φοροδιαφυγή; Οσων κατηγορούνται για διάπραξη κάποιου αδικήματος; Να δημοσιοποιούνται οι αποδοχές των εργαζόμενων στην ΕΡΤ; Στη σημερινή συγκυρία οι κραυγές είναι προς μια κατεύθυνση· και αυτή είναι βροντερά καταφατική. Μόλις όμως πριν από λίγο καιρό η αντίληψη για τα προσωπικά δεδομένα, για το τι πρέπει να κρατείται μυστικό ή όχι, είχε οδηγήσει στο ευτράπελο να αναφέρεται στον Τύπο η είδηση για τη σύλληψη κάποιου προσώπου και αντί του ονόματός του ο προσδιορισμός να γίνεται με την ηλικία, το επάγγελμα ή άλλα χαρακτηριστικά. Με ποιες αρχές μπορούμε να προσεγγίσουμε το ζήτημα ανεξαρτήτως συγκυρίας;

Υποθέτω ότι αν ρωτήσουμε κάποιον γιατί δεν πρέπει να αποκαλυφθεί με ποιον κοιμήθηκε το βράδυ θα έχει έτοιμες διάφορες πειστικές απαντήσεις, με την πιο απλή και αυτονόητη ότι το τι κάνει κάποιος στην κρεβατοκάμαρά του είναι κατ΄ αρχάς δική του δουλειά. Δεν σχετίζεται, τουλάχιστον άμεσα, με κάποια συλλογική δραστηριότητα. Επειδή πιστεύουμε ότι ο καθένας έχει ανάγκη από ένα «χώρο» που να ανήκει αποκλειστικά σε αυτόν τον ίδιο, που να διαφεύγει της συλλογικής-κρατικής δικαιοδοσίας, γι΄ αυτό προστατεύουμε την ιδιωτική ζωή με δικαιώματα που εγγυώνται το απαραβίαστό της. Ο οίκος και ιδιαίτερα η κρεβατοκάμαρα είναι το κέντρο της ιδιωτικής σφαίρας του ατόμου και η ρήση «Τα εν οίκω μη εν δήμω» είναι χαρακτηριστική της αξίωσης προστασίας αυτής της σφαίρας. Τα πράγματα αλλάζουν όσο απομακρυνόμαστε από την κρεβατοκάμαρα και πλησιάζουμε την πλατεία, τον δήμο, την αγορά. Εκεί η δραστηριότητα του ατόμου είναι εξ ορισμού συλλογική, εμπλέκεται άμεσα με άλλους, επομένως το τι κάνει κάποιος δημόσια δεν είναι κατ΄ αρχάς μόνο δική του δουλειά και δεν μπορεί να αξιώνει από τους άλλους και το κράτος να μην ανακατεύονται. Η ιδιωτικοποίηση της δημόσιας ζωής είναι ένας παραλογισμός που κανείς δεν μπορεί στα σοβαρά να υποστηρίξει. Στον δήμο, στην αγορά, ισχύει το ακριβώς αντίθετο της κρεβατοκάμαρας: «Τα εν δήμω μη εν οίκω».

Περισσότερα